سوگیری منفی تمایل ما نه تنها به ثبت آسان محرک های منفی، بلکه تمرکز بر روی این رویدادها است. این سوگیری منفی که به نام عدم تقارن مثبت و منفی نیز شناخته می شود، به این معنی است که ما نیش یک سرزنش را قوی تر از احساس شادی یک ستایش احساس می کنیم.
این پدیده روانشناختی توضیح می‌دهد که چرا غلبه بر اولین برداشت‌های بد می‌تواند بسیار دشوار باشد و چرا آسیب‌های گذشته می‌توانند چنین اثرات طولانی مدتی داشته باشند. تقریباً در هر تعاملی، ما بیشتر متوجه چیزهای منفی می شویم و بعداً آنها را واضح تر به خاطر می آوریم.
فهرست عناوین
ما به عنوان انسان تمایل داریم:
- تجربیات آسیب زا را بهتر از تجربیات مثبت به خاطر بسپاریم.
- توهین ها را بهتر از ستایش ها به یاد آوریم.
- به محرک های منفی با شدت بیشتری واکنش نشان دهیم.
- بیشتر از موارد مثبت به چیزهای منفی فکر کنیم.
- به رویدادهای منفی با شدت بیشتری نسبت به رویدادهای مثبت واکنش نشان دهیم.
به عنوان مثال، ممکن است زمانی که یکی از همکاران شما یک اظهارنظر غیرمجاز که به نظرتان آزاردهنده است را انجام می دهد، روز خوبی را در محل کار خود سپری کنید. اما بعد از اتمام روز کاری متوجه می‌شوید که در بقیه روز به سخنان او مشغول هستید.
وقتی از سر کار به خانه برمی‌گردید و کسی از شما می‌پرسد که روزتان چگونه بوده است، پاسخ می‌دهید که آن روز وحشتناک بوده است - حتی اگر در کل با وجود آن یک حادثه منفی، خیلی خوب بوده باشد.
این سوگیری نسبت به چیزهای منفی باعث می شود به چیزهای بدی که اتفاق می افتد توجه بیشتری داشته باشید و آنها را بسیار مهم تر از آنچه هستند نشان می دهد.
آنچه تحقیقات و پژوهش ها می گویند
تحقیقات نشان داده است که در طیف گسترده‌ای از رویدادهای روانشناختی، افراد تمایل دارند تا زمانی که سعی می‌کنند جهان را درک کنند، بیشتر روی موارد منفی تمرکز کنند.
ما تمایل داریم:
- به اتفاقات منفی بیشتر از اتفاقات مثبت توجه کنیم.
- از نتایج و تجربیات منفی بیشتر بیاموزیم.
- بر اساس اطلاعات منفی بیشتر از داده های مثبت تصمیم‌گیری کنیم.
این «چیزهای بد» هستند که توجه ما را به خود جلب می کنند، به خاطرات ما می چسبند و در بسیاری از موارد بر تصمیماتی که می گیریم تأثیر می گذارند.
انگیزه
تحقیقات روانشناختی نشان می دهد که سوگیری منفی بر انگیزه تکمیل یک کار تأثیر می گذارد. وقتی انگیزه ای به عنوان وسیله ای برای به دست آوردن چیزی در نظر گرفته می شود، افراد انگیزه کمتری دارند تا زمانی که همان انگیزه به آنها کمک می کند تا از از دست دادن چیزی جلوگیری کنند.
این می تواند در انگیزه شما برای دنبال کردن یک هدف نقش داشته باشد. به جای تمرکز بر آنچه در صورت ادامه کار برای رسیدن به چیزی به دست می آورید، به احتمال زیاد روی چیزهایی تمرکز می کنید که ممکن است برای رسیدن به آن هدف مجبور به رها کردن آنها باشید.
خبر بد
علاوه بر این، مطالعات نشان داده اند که اخبار منفی بیشتر به عنوان واقعی تلقی می شوند. از آنجایی که اطلاعات منفی توجه بیشتری را به خود جلب می کند، ممکن است اعتبار بیشتری نیز داشته باشد. به همین دلیل به نظر می رسد که اخبار بد توجه بیشتری را به خود جلب کند.
سیاست
تفاوت در سوگیری منفی با ایدئولوژی سیاسی نیز مرتبط است. برخی تحقیقات نشان می دهد که محافظه کاران ممکن است نسبت به لیبرال ها واکنش های روانی قوی تری به اطلاعات منفی داشته باشند. برای مثال، برخی شواهد نشان می‌دهند که افرادی که خود را از نظر سیاسی محافظه‌کار می‌دانند، احتمالاً محرک‌های مبهم را تهدیدکننده ارزیابی می‌کنند.
چنین تفاوت هایی در سوگیری منفی ممکن است توضیح دهد که چرا برخی افراد بیشتر به چیزهایی مانند سنت و امنیت ارزش می دهند در حالی که برخی دیگر تمایل بیشتری به پذیرش ابهام و تغییر دارند.
نمونه هایی از سوگیری منفی
سوگیری منفی می تواند تأثیرات مختلفی در دنیای واقعی بر نحوه تفکر و عمل افراد داشته باشد. آیا هیچ یک از این موقعیت ها و اتفاقات آشنا به نظر می رسد؟
- شما یک بررسی عملکرد در محل کار دریافت کردید که در کل کاملاً مثبت بوده و به عملکرد و دستاوردهای قوی شما اشاره دارد. چند نظر منفی سازنده به زمینه‌هایی اشاره کرد که می‌توانید آنها را بهبود بخشید، و متوجه می‌شوید که روی آن اظهارات تمرکز می‌کنید. به جای اینکه در مورد جنبه های مثبت نقد خود احساس خوبی داشته باشید، از نظرات انتقادی اندکی که وجود دارند احساس ناراحتی و عصبانیت می کنید.
- شما با طرف مقابلتان مشاجره داشتید و پس از آن متوجه می‌شوید که روی تمام عیوب شریک زندگی‌تان تمرکز کرده‌اید. به جای تایید نکات مثبت او، تمام عیوبش را نشخوار فکری می کنید. حتی پیش پا افتاده ترین خطاها تقویت می شوند، در حالی که ویژگی های مثبت نادیده گرفته می شوند.
- شما سال ها پیش خود را در مقابل دوستانتان تحقیر کردید و هنوز هم می توانید آن رویداد را به وضوح به یاد بیاورید. با وجود اینکه دوستانتان احتمالاً آن را به طور کامل فراموش کرده‌اند، باز هم احساس خجالت می‌کنید.
سوگیری منفی از کجا می آید
تمایل ما به توجه بیشتر به چیزهای بد و نادیده گرفتن چیزهای خوب احتمالاً نتیجه تکامل است. در اوایل تاریخ بشر توجه به تهدیدات بد، خطرناک و منفی در جهان به معنای واقعی کلمه مرگ و زندگی بود. کسانی که بیشتر با خطر هماهنگ بودند و به چیزهای بد اطراف خود توجه بیشتری می کردند، احتمال زنده ماندنشان بیشتر بود.
این بدان معنا بود که آنها همچنین احتمال بیشتری برای انتقال ژن هایی داشتند که توجه آنها را به خطرات بیشتر می کرد.
دیدگاه تکاملی نشان می‌دهد که این تمایل به تمرکز بیشتر بر جنبه‌های منفی تا مثبت، راهی است که مغز سعی می‌کند به وسیله آن ما را ایمن نگه دارد.
رشد
تحقیقات نشان می دهد که این سوگیری منفی در دوران نوزادی شروع به ظهور می کند. نوزادان تازه متولد شده تمایل بیشتری به حالات مثبت چهره و لحن صدا دارند، اما با نزدیک شدن به یک سالگی این حالت شروع به تغییر می کند.
مطالعات مغزی نشان می‌دهد که در این زمان، نوزادان واکنش‌های مغزی بیشتری را به محرک‌های منفی تجربه می‌کنند. این نشان می دهد که سوگیری منفی مغز در نیمه دوم سال اول زندگی کودک ظاهر می شود. شواهدی وجود دارد که نشان می دهد سوگیری ممکن است در واقع حتی زودتر در رشد شروع شود.
یک مطالعه نشان داد که نوزادان تا سه ماهگی علائم سوگیری منفی را هنگام ارزیابی اجتماعی دیگران نشان می دهند.
پاسخ مغز
شواهد علوم اعصاب نشان داده است که پردازش عصبی بیشتری در مغز در پاسخ به محرک های منفی وجود دارد. مطالعاتی که شامل اندازه‌گیری پتانسیل‌های مغزی مرتبط با رویداد (ERPs) است که پاسخ مغز به محرک‌های حسی، شناختی یا حرکتی خاص را نشان می‌دهد، نشان داده است که محرک‌های منفی پاسخ مغزی بزرگ‌تری نسبت به محرک‌های مثبت ایجاد می‌کنند.
در مطالعات انجام شده توسط روانشناس جان کاچیوپو، به شرکت کنندگان تصاویری از تصاویر مثبت، منفی یا خنثی نشان داده شد. سپس محققان فعالیت الکتریکی مغز را مشاهده کردند. تصاویر منفی نسبت به تصاویر مثبت یا خنثی پاسخ بسیار قوی تری را در قشر مغز ایجاد کردند.
از آنجایی که اطلاعات منفی باعث افزایش فعالیت در ناحیه پردازش اطلاعات حیاتی مغز می شود، رفتارها و نگرش های ما با اخبار، تجربیات و اطلاعات بد قوی تر شکل می گیرد.
اثرات سوگیری منفی
در حالی که ممکن است دیگر نیازی نداشته باشیم که مانند اجداد اولیه مام برای زنده ماندن در حالت آماده باش بالا قرار داشته باشیم، سوگیری منفی هنوز نقش مهمی در نحوه عملکرد مغز ما دارد. تحقیقات نشان داده است که سوگیری منفی می تواند تأثیرات متنوعی بر نحوه تفکر، واکنش و احساس افراد داشته باشد.
برخی از حوزه‌های روزمره که ممکن است نتایج این سوگیری را در آنها احساس کنید، در روابط، تصمیم‌گیری و نحوه درک شما از افراد است.
روابط
سوگیری منفی می تواند تأثیر عمیقی بر روابط شما داشته باشد. این سوگیری ممکن است باعث شود افراد انتظار بدترین چیزها را در دیگران داشته باشند، به ویژه در روابط نزدیکی که در آن افراد برای مدت طولانی یکدیگر را می شناسند.
به عنوان مثال، ممکن است به طور منفی پیش‌بینی کنید که شریک زندگی‌تان به چیزی چه واکنشی نشان می‌دهد و در حالت آماده‌باش با حالت دفاعی خود وارد تعامل شوید. نتیجه این تعامل اغلب مشاجره و رنجش است.
وقتی صحبت از روابط به میان می‌آید، یادآوری این نکته ارزشمند است که نظرات منفی معمولاً وزن بیشتری نسبت به نظرات مثبت دارند. آگاهی از تمایل خودمان برای متمرکز شدن روی مسائل منفی نیز مهم است. با درک این گرایش طبیعی انسان، می‌توانید بر یافتن راه‌هایی تمرکز کنید تا کمی خوشبینانه‌تر با دیگران تعامل داشته و انتظار بدترین‌ها را نداشته باشید.
تصمیم گیری
سوگیری منفی می تواند بر فرآیند تصمیم گیری تأثیر بگذارد. کانمن و تورسکی، محققین برنده جایزه نوبل، در اثر معروف خود دریافتند که افراد هنگام تصمیم گیری، به طور مداوم به جنبه های منفی یک رویداد اهمیت بیشتری نسبت به جنبه های مثبت می دهند.
این تمایل به تأکید بیش از حد بر موارد منفی می تواند بر انتخاب هایی که افراد انجام می دهند و ریسک هایی که باید بپذیرند تأثیر بگذارد.
هنگام تصور سناریوهایی که شامل به دست آوردن مقدار مشخصی پول یا از دست دادن همان مقدار پول می شود، خطر از دست دادن بیشتر در ذهن مردم ظاهر می شود. مردم اغلب از عواقب نتیجه منفی بیش از آرزوی دستاوردهای مثبت بالقوه می ترسند، حتی زمانی که این دو احتمال برابر هستند.
مردم نسبت به از دست دادن 20 دلار واکنش منفی قوی تری نسبت به احساسات مثبتی که از به دست آوردن 20.7 دلار تجربه می کنند، دارند.
برداشت از مردم
هنگام ایجاد برداشت از دیگران، افراد تمایل بیشتری به تمرکز بر روی اطلاعات منفی دارند. به عنوان مثال، مطالعات نشان داده‌اند که وقتی برای توصیف شخصیت فرد دیگری صفت‌های «خوب» و «بد» داده می‌شود، شرکت‌کنندگان هنگام شکل‌گیری اولین برداشت، وزن بیشتری به توصیف‌کننده‌های بد می‌دهند.
چگونه بر سوگیری منفی غلبه کنیم
سوگیری منفی می تواند بر سلامت روان شما تأثیر بگذارد و باعث شود:
- روی افکار تاریک بمانید.
- به روابط خود با عزیزان‌تان آسیب بزنید.
- حفظ نگرش خوش بینانه به زندگی را دشوار کنید.
خوشبختانه، مراحلی وجود دارد که می توانید برای تغییر تفکر و مبارزه با گرایش به تفکر منفی بردارید، از جمله:
خودگویی منفی را متوقف کنید
شروع به توجه به نوع افکاری کنید که در ذهن شما می گذرد. پس از وقوع یک رویداد، ممکن است به چیزهایی مانند "من نباید این کار را می کردم" فکر کنید. این خودگویی منفی نحوه تفکر شما در مورد خود و دیگران را شکل می دهد.
یک تاکتیک بهتر این است که هر زمان که این افکار شروع می شوند، متوقف شوند. به جای تثبیت اشتباهات گذشته که قابل تغییر نیستند، به آنچه آموخته اید و چگونه می توانید آن را در آینده اعمال کنید، فکر کنید.
همچنین بخوانید: خودگویی مثبت چیست؟
وضعیت را مجدداً چارچوب بندی کنید
نحوه صحبت با خود در مورد رویدادها، تجربیات و افراد نقش زیادی در شکل دادن به نحوه تفسیر شما از رویدادها دارد. وقتی متوجه شدید که چیزی را به شیوه ای منفی تفسیر می کنید، یا فقط بر جنبه بد آن موقعیت تمرکز می کنید، به دنبال راه هایی باشید که وقایع را به سمت مثبت تر چاچوب بندی کنید.
این به معنای نادیده گرفتن خطرات احتمالی یا استفاده از عینک های مثبت‌اندیشی سمی نیست، بلکه صرفاً به معنای تمرکز مجدد برای دادن وزن منصفانه و مساوی به رویدادهای خوب است.
الگوهای جدید را ایجاد کنید
وقتی متوجه شدید که در مورد چیزها نشخوار فکری می کنید، به دنبال یک فعالیت نشاط بخش باشید تا خود را از این طرز فکر منفی بیرون بکشید. برای مثال، اگر متوجه می‌شوید که از نظر ذهنی در حال مرور یک رویداد یا نتیجه ناخوشایند هستید، آگاهانه سعی کنید توجه خود را به جای دیگری هدایت کنید و در فعالیتی شرکت کنید که باعث شادی شما می‌شود.
چند ایده دیگر برای دور کردن ذهن از افکار منفی عبارتند از:
- قدم زدن.
- گوش دادن به موسیقی شاد.
- خواندن یک کتاب خوب.
از لحظات مثبت لذت ببرید
از آنجایی که یادآوری تجربیات مثبت سخت تر است، توجه بیشتر به اتفاقات خوب مهم است. جایی که ممکن است چیزهای منفی به سرعت منتقل شده و در حافظه بلندمدت شما ذخیره شوند، باید تلاش بیشتری برای دریافت همان تأثیر از لحظات شاد داشته باشید.
بنابراین زمانی که یک اتفاق بزرگ رخ می دهد، لحظه ای را صرف کنید و واقعاً روی آن تمرکز کنید. این لحظه را چندین بار در حافظه خود تکرار کنید و روی احساسات شگفت انگیزی که خاطره برمی انگیزد تمرکز کنید.
ذهن آگاهی: تنفس، مدیتیشن و موارد دیگر
تمرین ذهن آگاهی یکی از راه های خوب برای هماهنگی بیشتر با احساسات خود است. از طریق مدیتیشن های هدایت شده، انعکاس و سایر مداخلات ذهن آگاهی، می توانید احساسات و افکار خود را به طور عینی تر مشاهده کنید.
یک مطالعه نشان داد که وقتی افراد تنفس آگاهانه را تمرین می‌کنند، قضاوت‌های مثبت و سطوح بالاتری از خوش‌بینی در آنها افزایش می‌یابد.
در مقایسه با گروه‌های کنترل، این شرکت‌کنندگان در آزمون‌هایی که لازم بود محرک‌های مثبت را دسته‌بندی کنند، بهتر عمل کردند، که باعث شد محققان پیشنهاد کنند که تمرین ذهن‌آگاهی می‌تواند تأثیر مثبت قابل‌توجهی بر سوگیری داشته باشد.
نقش سوگیری منفی در اضطراب
حساسیت بیشتر به اطلاعات منفی می تواند بر مدارهای عصبی ما نیز تأثیر بگذارد.
برخی از اثرات سوگیری منفی می تواند شامل افزایش ضربان قلب در طول ادراک ترس و پاسخ های وحشت‌زدگی بالاتر باشد، که هر دو پاسخ استرسی هستند که با اضطراب مرتبط هستند. محققان در مطالعات در این زمینه شواهدی را ارائه می‌کنند که نشان می‌دهد معیارهای سوگیری منفی با افسردگی و اضطراب همبستگی دارند، و نشان می‌دهند که اگرچه این پدیده ممکن است تکاملی باشد، اما بدون هزینه نیست.
با در نظر گرفتن این موضوع، برداشتن گام هایی برای غلبه بر سوگیری منفی می تواند یک حرکت مثبت رو به جلو برای سلامت روان و رفاه شما باشد. تمرین‌ها و نکاتی که در بالا به اشتراک گذاشته‌ایم، مکانی عالی برای شروع هستند.
سخنی از دنیای موسیقی درمانی در مورد سوگیری منفی
سوگیری منفی می تواند تأثیر قدرتمندی بر رفتار شما داشته باشد، اما آگاهی از آن به این معنی است که می توانید گام هایی برای اتخاذ دیدگاه مثبت تری نسبت به زندگی بردارید. اتخاذ رویکردی آگاهانه تر که شامل آگاهی از تمایل خود به منفی گرایی و ارتقای آگاهانه افکار شادتر به خط مقدم آگاهی می باشد - یکی از بهترین راه ها برای مبارزه با سوگیری منفی است.
مثبت تر بودن به معنی حذف افکار و احساسات منفی از تجربیات روزمره ما نیست. این بیشتر به نحوه برخورد ما با آنها مربوط می شود. با درک سوگیری منفی‌گرایی، می‌توانیم با رویدادهای نامطلوب، تروما و غیره تعامل سازگارانه‌تری را آغاز کنیم.
نشخوار نکات منفی می تواند آسیب جدی به همراه داشته باشد، بنابراین اتخاذ گام هایی برای مبارزه با این سوگیری می تواند در تقویت رفاه ذهنی شما نقش داشته باشد.
منابع
