چرا من سرگیجه دارم؟ 13 دلیل سبکی سر

علائم رایج همراه با سرگیجه

وقتی سرگیجه دارید، می توانید احساس سبکی سر، منگی و بی ثباتی کنید. همچنین ممکن است علائم زیر را تجربه کنید:

• مشکل در ایستادن یا راه رفتن
• سردرد
• مشکلات بینایی
• از دست دادن تعادل یا شنوایی
• تهوع و استفراغ
• وزوز یا زنگ زدن گوش
• ضعف

همچنین بخوانید: چرا حالت تهوع دارم

سرگیجه می‌تواند نشانه بسیاری از اختلالات باشد و این مسئله، فهرست علل بالقوه این علامت را بسیار طولانی می کند. در اینجا آنچه باید در مورد برخی از شایع ترین علل سرگیجه و نحوه کاهش علائم بدانید را با شما در میان می‌گذاریم.

1. مشکلات گوش داخلی

یکی از شایع ترین علائم مشکلات گوش داخلی سرگیجه است که بر تعادل و هماهنگی تأثیر می گذارد. فرد مبتلا به سرگیجه ممکن است احساس چرخش را تجربه کند. به عنوان مثال، در این حالت ممکن است سرگیجه مانند بیماری حرکت احساس شود یا طوری باشد که انگار به یک طرف کشیده می‌شوید.

سرگیجه وضعیتی حمله‌ای خوش‌خیم

سرگیجه وضعیتی حمله ای خوش خیم (BPPV)، یک مشکل گوش داخلی است که معمولا باعث سرگیجه می شود. با BPPV، کریستال های کوچک کلسیم به نام کانالیت آزاد شده و در مایع درون لوله های گوش داخلی شناور می شوند. با این اتفاق، مغز شما سیگنال های متفاوتی دریافت می کند و ممکن است احساس کنید همه چیز در اطراف شما در حال چرخش است.

متخصص گوش، حلق و بینی می تواند با استفاده از مانور اپلی (Epley)، یک تمرین تغییر موقعیت، به کاهش سرگیجه کمک کند. مانور اپلی مجموعه‌ای از حرکات سر است که کریستال‌ها را به محل صحیح گوش داخلی شما برمی‌گرداند.

بیماری منیر

بیماری منیر (MD) یکی دیگر از مشکلات شایع گوش داخلی است که به دلیل تجمع مایع اضافی در گوش ایجاد می شود. بیماری منیر علاوه بر سرگیجه، علائمی مانند موارد زیر را هم در شخص ایجاد می‌کند:

• کم شنوایی نوسانی
• وزوز گوش (زنگ زدن گوش)
• احساس پری در گوش

هیچ درمانی برای MD وجود ندارد. با این حال، تغییرات سبک زندگی - مانند رژیم غذایی کم نمک - دارو، فیزیوتراپی، سمعک و جراحی ممکن است به مدیریت علائم کمک کند.

2. میگرن

میگرن دهلیزی که باعث سرگیجه می شود، در حدود 7 درصد افراد مبتلا با سرگیجه و در 9 درصد با سردرد رخ می دهد. علاوه بر سرگیجه، میگرن به طور کلی می تواند علائمی مانند موارد زیر را نیز داشته باشد:

• سر درد شدید
• حالت تهوع
• حساسیت به نور
• استفراغ

اگر میگرن مزمن را تجربه می کنید، دانستن برخی از علائم هشدار دهنده رایج می تواند به آمادگی یا پیشگیری از یک دوره به شما کمک کند. همچنین، ممکن است پزشکتان از شما بخواهد که علائم خود را پیگیری کنید و ثبت کنید که چه زمانی رخ می دهند، چه احساسی دارند و چه مدت طول می کشند.

3. افت فشار خون

فشار خون پایین به دلیل تغییر وضعیت از دراز کشیدن به ایستادن ممکن است باعث سرگیجه شود. این نوع سرگیجه که افت فشار خون ارتواستاتیک نیز نامیده می شود، ناشی از حرکت سریع گرانش خون از بالاتنه به پایین تنه است. سپس کاهش خون در قسمت بالایی بدن باعث کاهش فشار خون می شود.

بسیاری از افراد ممکن است هیچ علامتی از فشار خون پایین را نشان ندهند. در مقابل، برخی از افراد ممکن است سرگیجه و علائم دیگری مانند تاری دید، گیجی، غش و خستگی داشته باشند.

4. گردش خون ضعیف

گردش خون ضعیف در مغز می تواند باعث سرگیجه، ضعف، بی حسی و گزگز شود. اگر گردش خون ضعیفی دارید، مغز شما به اندازه نیاز خون دریافت نمی کند.

مشکلات عروق مغزی، یا شرایط مربوط به جریان خون مغز، ممکن است باعث گردش خون ضعیف شود. برای مثال، سرگیجه می‌تواند نشانه‌ای از یک حمله ایسکمیک گذرا (TIA) باشد که معمولاً به عنوان "سکته خفیف یا کوچک" شناخته می‌شود. سایر علائم حمله ایسکمیک گذرا عبارتند از:

• تاری دید
• مشکلات هماهنگی و تعادلی
• مشکل در صحبت کردن
• ضعف در یک طرف صورت یا بدن

با حمله ایسکمیک گذرا (TIA)، به طور موقت جریان خون به مغز مسدود می شود. اگر حمله سرگیجه و سایر علائم این سکته کوچک را تجربه کردید، فوراً با یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی تماس بگیرید تا علت را تعیین کنید.

5. بیماری پارکینسون

بیماری پارکینسون ممکن است باعث سرگیجه شود. این عارضه بر سیستم حرکتی تأثیر می گذارد و شامل لرزش در دست ها، بازوها، پاها، فک و صورت می شود. در صورت کاهش فشار خون در افراد مبتلا به بیماری پارکینسون، ممکن است سرگیجه رخ دهد.

6. داروها

اگر مصرف برخی داروها منجر به فشار خون پایین شود، ممکن است باعث سرگیجه شوند. این داروها می توانند شامل موارد زیر باشند:

• دیورتیک ها برای کمک به بدن برای خلاص شدن از شر نمک و آب
• داروهای قلب، مانند مسدود کننده های بتا
• داروها برای بیماری پارکینسون
• داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای برای درمان افسردگی

همچنین بخوانید: چگونه بدون مصرف دارو با افسردگی مبارزه کنیم؟

اگر دچار سرگیجه هستید با پزشکتان در مورد داروهای خود صحبت کنید. او ممکن است بتواند دوز مصرفی شما را تنظیم کرده یا درمان جایگزینی را پیشنهاد کند که این عارضه جانبی را ایجاد نکند.

7. قند خون پایین

قند خون پایین که هیپوگلیسمی نیز نامیده می شود، زمانی اتفاق می افتد که بدن قند کافی دریافت نمی کند. وقتی قند خونتان پایین است، ممکن است احساس لرزش، سرگیجه، اضطراب، ضعف و «گرسنگی» کنید. قند خون پایین می تواند باعث گیجی و مشکل در صحبت کردن نیز شود.

خوردن یک میان وعده ممکن است به کاهش قند خون کمک کند. به ویژه، کربوهیدرات ها می توانند به بازگرداندن سریع قند خون به حالت عادی کمک کنند. اگر این نوع سرگیجه اغلب اتفاق می افتد، مشورت با یک پزشک می‌تواند برای شما مفید باشد.

8. کم خونی

دریافت آهن کافی در رژیم غذایی یا از طریق مکمل ها ضروری است. آهن به تولید گلبول های قرمز خون کمک کرده و از سیستم ایمنی بدن شما حمایت می کند. اگر آهن کافی در بدن خود ندارید، ممکن است به کم خونی ناشی از فقر آهن دچار شوید.

افراد مبتلا به موارد شدید این نوع کم خونی ممکن است علاوه بر سرگیجه علائمی مانند موارد زیر را نیز داشته باشند:

• منگی یا سبکی سر
• خستگی
• دست و پاهای سرد
• تنگی نفس

افزایش مصرف غذاهای غنی از آهن - مانند گوشت بدون چربی، غذاهای دریایی، آجیل و دانه ها - می تواند به کاهش خطر کمبود آهن کمک کند. همچنین، ژنتیک یا شرایط سلامتی مانند بیماری سلیاک ممکن است باعث کم خونی فقر آهن در برخی افراد شود. در این موارد، مصرف مکمل‌های آهن یا دارو ممکن است برای افزایش سطح آهن ضروری باشد.

قبل از مصرف هرگونه مکمل یا دارو، حتما با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید.

9. کم آبی بدن

سرگیجه می تواند ناشی از ننوشیدن آب کافی باشد. کم آبی بدن ممکن است باعث تشنگی، ادرار کردن، تعریق کمتر از حد معمول و ادرار تیره نیز شود.

بیماری های زمینه ای مانند دیابت یا فشار خون بالا می توانند باعث کم آبی بدن شوند. در مورد علائم کم آبی مداوم مانند سرگیجه با پزشک خود صحبت کنید. همچنین زمانی که تشنه هستید مایعات بنوشید و از میوه ها و سبزیجات سرشار از آب مانند خیار و خربزه استفاده کنید تا هیدراتاسیون بدن را افزایش دهید.

10. اختلالات اضطرابی

اضطراب و حملات پانیک نه تنها می تواند باعث سرگیجه شود، بلکه سایر علائم جسمانی از جمله موارد زیر را نیز ایجاد می‌کنند:

• ضربان قلب تند
• لرز، عرق کردن، یا رعشه
• احساس گزگز یا بی حسی در دستان
• تنگی نفس
• دردهای غیر قابل توضیح
• ضعف

اجتناب از محرک‌های اضطراب شما، مانند کافئین و داروهای خاص، می‌تواند از این نوع سرگیجه جلوگیری کند. با این حال، اجتناب از برخی محرک ها به این راحتی نیست. اگر حمله اضطرابی نزدیک به وقوع است، روی کند کردن تنفس یا استفاده از یک مانترای آرامش‌بخش تمرکز کنید. نفس کشیدن سریع و کم عمق فقط سبکی سر یا سرگیجه را بدتر می کند.

همچنین بخوانید: 6 غذایی که به کاهش اضطراب و افسردگی کمک می کند

11. بیماری های مرتبط با گرما

اگر هیدراته نباشید یا برای دماهای شدید آمادگی نداشته باشید، قرار گرفتن در معرض گرما می تواند منجر به سرگیجه و سبکی سر شود. بیماری های مربوط به گرما نیز می توانند باعث ایجاد حالت تهوع و گیجی در شما شوند.

اگر در محیطی با دمای بالا هستید، هیدراته بودن بدن خود را حفظ کنید، خنک بمانید و زمان حضور خود در خارج از منزل را محدود کنید. اگر متوجه شدید که فردی علائم بیماری مرتبط با گرما را تجربه می کند، به او کمک کنید تا از نور خورشید دور شود. برای علائم شدید، در اسرع وقت به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.

12. بیماری حرکت

بیماری حرکت، سرگیجه ای است که هنگام سفر با ماشین، قطار، هواپیما یا قایق رخ می دهد. قبل از سرگیجه ناشی از بیماری حرکت، ممکن است احساس تهوع و عرق سرد داشته باشید.

در این حالت مغز شما پیام های متفاوتی دریافت می کند. چشم ها و گوش های شما به بدن شما می گویند که در حال حرکت است، در حالی که دست ها و پاهای شما به شما می گویند که یک جا نشسته اید. و این باعث می‌شود که حال شما بهم بخورد.

برخی از داروها مانند درامامین (دیمن هیدرینات) می توانند به تسکین این حالت کمک کنند. همچنین، نشستن در جایی که سواری نرم‌تری داشته باشید و نگاه کردن به دوردست ممکن است بدن شما را آرام کند.

13. آلرژی غذایی

واکنش های آلرژیک و کاهش فشار خون ناشی از آن می تواند باعث سرگیجه شود. یک واکنش آلرژیک مبتنی بر غذا زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن شما به پروتئین های خاصی در غذا واکنش نشان دهد. این واکنش ها می توانند از علائم خفیف تا شدید و حتی تهدید کننده زندگی متفاوت باشند.

با احتیاط در هنگام صرف غذا تا حد امکان از خوردن غذاهای محرک خودتان اجتناب کنید. یک پزشک ممکن است آنتی هیستامین ها یا استروئیدها را برای کمک به کاهش علائم شما تجویز کند.

علل کمتر شایع سرگیجه

دلایل کمتر رایج دیگری نیز برای تجربه سرگیجه وجود دارند، که عبارتند از:

• صدمات پرده گوش، گوش داخلی یا قاعده جمجمه
• مولتیپل اسکلروزیس (MS)
• بارداری
• سکته مغزی، TIA یا تومورهایی که بر ساقه مغز تأثیر می گذارند
• تومورهای عصب دهلیزی، عصبی مسئول شنوایی، وضعیت بدن و تعادل

درمان های خانگی برای سرگیجه

اگر سرگیجه را تجربه کردید، می‌توانید با روش‌های زیر به خودمراقبتی خانگی بپردازید:

• هر وقت ایستادید به چیزی نگاه کنید
• کم کردن نور محیط
• محدود کردن تماشا کردن تلویزیون و مطالعه در زمانی که علائم دارید
• بازگشت آرام به فعالیت های شدیدتر
• آهسته کردن حرکات یا تغییر موقعیت
• ثابت ماندن و استراحت در صورت بروز علائم

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

سرگیجه معمولاً یک نگرانی جدی نیست. با این حال، مشاوره با یک پزشک می تواند به شما کمک کند تا مشخص کنید سرگیجه شما از کجا می آید و چگونه آن را متوقف کنید. اگر شرایط زیر را تجربه کردید، لازم است که به پزشک مراجعه کنید:

• سرگیجه برای اولین بار یا پس از مصرف دارو
• از دست دادن شنوایی
• علائم جدید یا بدتر

چه زمانی باید به دنبال مراقبت فوری پزشکی باشیم؟

اگر هر یک از موارد زیر همراه با سرگیجه رخ داد، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:

• درد قفسه سینه
• افتادگی صورت
• تب، به خصوص تب بالاتر از 38.5 درجه سانتیگراد
• ناتوانی در نگه داشتن مایعات در معده
• ضربان قلب نامنظم یا تنگی نفس
• از دست دادن هوشیاری یا غش کردن
• بی حسی در اندام ها، سفتی گردن یا ضعف
• سردرد مداوم یا آسیب سر
• مشکلات شنوایی یا بینایی
• تشنج
• لکنت زبان

یک بررسی سریع

سرگیجه یا سبکی سر علل احتمالی زیادی دارد که برخی از آنها جدی تر از بقیه هستند. تجربه یک سرگیجه ممکن است از یک عارضه جانبی موقت بیماری حرکت تا یک علامت یک بیماری زمینه‌ای متغیر باشد. در هر صورت، بررسی علل سرگیجه و مشورت با پزشک مهم است.

سوالات متداول

چرا هنگام ایستادن احساس سرگیجه، خستگی، ضعف و حالت تهوع دارم؟

ایستادن می تواند باعث کاهش فشار خون شود که به آن افت فشار خون ارتواستاتیک می گویند. این نوع کاهش در فشار خون می تواند منجر به علائمی مانند سرگیجه یا خستگی شود.

تفاوت بین سرگیجه و دوران سر چیست؟

یک فرد مبتلا به سرگیجه ممکن است به طور کلی احساس بی ثباتی، سردرگمی یا سبکی سر کند. با این حال، تجربه یک احساس دوران سر - چه با محیط یا خود شخص - نیز در موارد سرگیجه رخ می دهد.

منبع