چرا حالت تهوع دارم

در این مقاله دلایل کمتر معمولی تهوع و همچنین نحوه پیشگیری و تسکین حالت تهوع را مورد بررسی قرار خواهیم داد. در ادامه مطلب با دنیای موسیقی درمانی همراه باشید.

1. اضطراب

اضطراب در پاسخ به استرس، مانند ارائه یا آزمونی که در پیش است، باعث ترس و ناراحتی می شود. اگر اضطراب طولانی مدت باشد، برخی افراد دچار اختلال اضطراب فراگیر (GAD) می شوند.

دستگاه گوارش شما میلیون ها سلول عصبی دارد که با مغزتان ارتباط برقرار می کنند. افکار مضطرب ممکن است بر سلول های عصبی روده و معده شما تأثیر بگذارد. در نتیجه، ممکن است دچار حالت تهوع شوید.

اضطراب ممکن است باعث سایر علائم گوارشی مانند موارد زیر شود:

• درد شکم
• نفخ
• استفراغ

درمان شناختی رفتاری (CBT) و داروهای ضد اضطراب به درمان اختلال اضطراب فراگیر کمک می کند. به عنوان مثال، درمان شناختی رفتاری به شما می آموزد که چگونه افکار مضطرب را کاهش دهید، و این می تواند حالت تهوع شما را درمان کند.

همچنین بخوانید: آیا اضطراب می تواند باعث تهوع و استفراغ شود؟

2. سندرم استفراغ کانابینوئید (Hyperemesis Cannabinoid)

شاهدانه و مشتقات آن مانند حشیش، که برخی از افراد برای از بین بردن حالت تهوع از آن استفاده می کنند، ممکن است اثر معکوس داشته باشد. سندرم استفراغ کانابینوئید (CHS) باعث درد شدید شکمی، تهوع و استفراغ می شود.

برخی تحقیقات نشان می دهد که استفاده طولانی مدت از شاهدانه گیرنده های خاصی را در مغز شما غیرفعال می کند که منجر به حالت تهوع می شود.

شما می توانید سندرم استفراغ کانابینوئید را با توقف مصرف حشیش و مشتقات شاهدانه کاهش دهید. شواهد محدود نشان می دهد که کپسایسین، جزء فلفل چیلی که باعث می شود دهان شما احساس گرمی کند، می تواند این سندرم را درمان کند. استفاده از کپسایسین موضعی روی شکم گرمایی تولید می کند که ممکن است حالت تهوع را کاهش دهد.

اثرات حشیش و مشتقات شاهدانه از فردی به فرد دیگر متفاوت است و به متغیرهای زیادی از جمله نوع، دوز، دفعات استفاده و تداخل با داروهای فعلی بستگی دارد.

اگر از حشیش به هر شکلی استفاده می کنید، آن را با یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی یا داروساز در میان بگذارید. وقت آن رسیده است که فکری به حال مصرف این مواد بکنید.

3. سندرم استفراغ چرخه ای

سندرم استفراغ چرخه ای باعث حملات مکرر و ناگهانی تهوع شدید، خستگی و استفراغ می شود. یک قسمت از آن می تواند از یک ساعت تا 10 روز طول بکشد. سندرم استفراغ چرخه ای در بین کودکان بیشتر از بزرگسالان شایع است.

کارشناسان می گویند سندرم استفراغ چرخه‌ای با میگرن مرتبط است. افراد مبتلا به سندرم استفراغ چرخه‌ای اغلب سابقه خانوادگی میگرن دارند.

محرک های رایج سندرم استفراغ چرخه ای عبارتند از:

• الکل
• آلرژی
• غذاهای خاص
• هیجان
• فرسودگی
• دمای شدید
• گرسنگی کشیدن
• عفونت ها
• کمبود خواب
• قاعدگی

پزشک شما ممکن است داروهای ضد تهوع را برای درمان سندرم استفراغ چرخه ای تجویز کند. شما می توانید با اجتناب و درمان محرک ها از حالت تهوع و استفراغ جلوگیری کنید.

4. دلایل گوارشی

اگر انسدادی در دستگاه گوارش شما وجود داشته باشد یا اگر چیزی روده شما را تحریک کند، ممکن است دچار حالت تهوع شوید. برخی از شایع ترین علل گوارشی تهوع عبارتند از بیماری کیسه صفرا، بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) و گاستروپارزی یا فلج معده.

بیماری کیسه صفرا

کیسه صفرا، صفرا که کبد برای کمک به هضم چربی می سازد را ذخیره می کند. هنگامی که غذا را هضم می کنید، کیسه صفرا صفرا را از طریق لوله ای به روده کوچک شما آزاد می کند.

درد ناگهانی شکم سمت راست بعد از یک وعده غذایی سنگین، نشانه کلاسیک حمله کیسه صفرا است. درد معمولاً زمانی ایجاد می‌شود که سنگ‌های صفراوی یا ذرات سخت، لوله‌ای که صفرا را به روده کوچک شما حمل می‌کند را مسدود می‌کنند.

گاهی اوقات، حمله کیسه صفرا باعث تهوع و استفراغ می شود. اگر در حین یا بعد از حمله کیسه صفرا دچار تهوع و استفراغ شدید، با پزشک خود مشورت کنید. این علائم ممکن است نشانه عفونت یا التهاب در کیسه صفرا، کبد یا پانکراس باشد.

اگر اغلب دچار حملات کیسه صفرا می‌شوید، ممکن است پزشک شما جراحی برای برداشتن کیسه صفرا را توصیه کند. صفرا می تواند به طرق مختلف به روده کوچک شما برود، بنابراین برای ادامه زندگی نیازی به کیسه صفرا ندارید.

بیماری بازگشت اسید به مری

بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) باعث می شود محتویات معده شما به مری‌تان منتقل شود. محتویات معده شما بسیار اسیدی است و مری شما را تحریک می کند. در نتیجه ممکن است دچار دل درد شوید.

اگر محتویات معده خود را در پشت دهان بچشید، این ریفلاکس ممکن است باعث حالت تهوع شود. تحقیقات نشان داده است که برخی از افراد مبتلا به ریفلاکس معده به مری حملات تهوع و استفراغ را تجربه می کنند.

شما می توانید با استفاده از روش های زیر از علائم ریفلاکس معده به مری پیشگیری کرده یا آن را کاهش دهید:

• از خوردن خیلی نزدیک به زمان خواب خودداری کنید.
• وعده های غذایی کوچک بخورید.
• الکل و غذاهای اسیدی، چرب و تند را محدود کنید.
• وزن بدن سالم را حفظ کنید.
• لباس های گشاد بپوشید.

گاستروپارزیس یا فلج معده

گاستروپارزی یک اختلال گوارشی است که حرکت غذا از معده به روده کوچک را کند می کند.

مشخص نیست چه چیزی باعث گاستروپارزی می شود. اگر چیزی سیگنال های عصبی معده را مختل کند ممکن است گاستروپارزی رخ دهد. اغلب، این اختلال از عوارض دیابت است.

گاستروپارزی ممکن است علاوه بر حالت تهوع، علائمی مانند موارد زیر را نیز ایجاد کند:

• شکم متورم
• درد شکم
• احساس سیری سریع هنگام غذا خوردن
• قند خون پایین در افراد مبتلا به دیابت
• کاهش وزن ناخواسته
• استفراغ

اگر دیابت دارید، کنترل قند خون ممکن است علائم گاستروپارزی را کاهش دهد. برای جلوگیری از شعله ور شدن، به جای سه وعده غذایی بزرگ، وعده های غذایی کوچک بخورید و آنها را به طور یکنواخت و مکرر در طول روز پخش کنید.

سایر درمان های گاستروپارزی می تواند شامل موارد زیر باشد:

• داروها (مانند متوکلوپرامید که به تخلیه معده کمک می کند)
• جراحی برای ایجاد شکاف بین معده و روده کوچک

5. بلع اجسام خارجی

کودکان بیشتر از بزرگسالان به طور تصادفی اشیاء خارجی را می بلعند. با این حال، اتفاقاتی مانند بلعیدن استخوان های کوچک ماهی، ممکن است برای هرکسی پیش بیاید.

همچنین، یک بیماری غیرمعمول به نام پیکا می تواند باعث شود که افراد به طور عمدی مواد غیر خوراکی را ببلعند. پیکا بیشتر کودکان را تحت تاثیر قرار می دهد و ممکن است ناشی از یک بیماری زمینه ای سلامت روان باشد.

اجسام خارجی معمولاً بدون هیچ آسیبی از دستگاه گوارش شما عبور می کنند. اما در برخی موارد، جسم خارجی می تواند باعث انسداد معده یا روده کوچک شود. در نتیجه ممکن است دچار درد شکم، نفخ و حالت تهوع شوید.

در صورت بروز علائم ممکن است نیاز به آندوسکوپی یا تصویربرداری با اشعه ایکس داشته باشید. این آزمایش‌ها به پزشک اجازه می‌دهد تا داخل دستگاه گوارش شما را ببیند و جسم خارجی را مشاهده کند. به ندرت افراد برای برداشتن اجسام خارجی نیاز به جراحی دارند.

افراد مبتلا به پیکا ممکن است برای درمان شرایط سلامت روان خود به رفتار درمانی و دارو نیاز داشته باشند.

6. حمله قلبی

اگر چیزی به طور ناگهانی جریان خون به قلب شما را مسدود کند، حمله قلبی رخ می دهد. خون شما حامل اکسیژن است. ماهیچه های قلب شما بدون اکسیژن ضعیف می شوند و شروع به مردن می کنند.

شایع ترین علائم و نشانه های حمله قلبی عبارتند از: 

• درد قفسه سینه
• تنگی نفس
• ناراحتی قسمت بالای بدن

گاهی اوقات، زنان علائم حمله قلبی متفاوتی را نسبت به مردان دارند. این علائم ممکن است شامل تهوع، خستگی غیر قابل توضیح و استفراغ باشد.

حملات قلبی یک اورژانس پزشکی است. اگر شما یا یکی از نزدیکانتان علائم حمله قلبی داشتید فوراً به پزشک مراجعه کنید.

درمان ممکن است شامل داروها و جراحی برای گشاد کردن عروق کرونر باشد که از طریق آن خون به قلب شما جریان می یابد. یک پزشک احتمالاً بازتوانی قلبی پس از حمله قلبی را توصیه می کند.

توانبخشی قلبی به شما می آموزد که چگونه تغییرات سبک زندگی، مانند تغذیه سالم، ورزش و کاهش وزن، می تواند از مشکلات قلبی جلوگیری کند.

همچنین بخوانید: حمله پانیک در مقابل حمله قلبی: چگونه تفاوت را تشخیص دهیم؟

 7. دلایل هورمونی

غدد در بدن هورمون‌هایی را تولید و ترشح می‌کنند که مسئول رشد، متابولیسم، عملکرد جنسی و خلق و خو هستند. اگر چیزی عملکرد غدد شما را مختل کند، ممکن است حالت تهوع داشته باشید.

بیماری آدیسون

بیماری آدیسون یک اختلال هورمونی است که در آن غدد فوق کلیوی شما به اندازه کافی هورمون تولید نمی کنند. این هورمون‌ها، مانند کورتیزول، به پاسخ استرس بدن شما کمک می‌کنند، فشار خون را کنترل کرده و تعادل نمک و آب را حفظ می‌کنند.

علائم شایع بیماری آدیسون عبارتند از:

• از دست دادن اشتها
• درد شکم
• خستگی
• ضعف عضلات
• کاهش وزن

گاهی اوقات، این علائم منجر به تهوع و استفراغ می شود.

افراد مبتلا به بیماری آدیسون باید برای تنظیم سطوح هورمونی خود دارو مصرف کنند. بیماری آدیسون در صورت عدم درمان ممکن است کشنده باشد. به همراه داشتن شناسه اورژانسی که داروها و دوز شما را فهرست می کند ضروری است.

کتواسیدوز دیابتی

کتواسیدوز دیابتی (DKA) که یک عارضه دیابت نوع 1 می باشد، در صورتی رخ می دهد که لوزالمعده شما به اندازه کافی انسولین تولید نکند. در این وضعیت، سلول‌های شما چربی را برای سوخت می‌سوزانند و باعث تجمع کتون‌ها در خون می‌شوند. سطوح بالای کتون باعث اسیدی شدن خون می شود.

در مطالعه‌ای که در سال 2020 منتشر شد، محققان دریافتند که از 71 نفر مبتلا به کتواسیدوز دیابتی، تقریباً 58٪ حالت تهوع داشتند. افراد مبتلا به کتواسیدوز دیابتی در صورت اسیدی شدن بیش از حد خون ممکن است دچار استفراغ شوند.

سایر علائم کتواسیدوز دیابتی (DKA) عبارتند از:

• نفسی که بوی میوه می دهد
• کاهش هوشیاری
• کم آبی بدن
• خشکی پوست و دهان
• تشنگی شدید
• صورت برافروخته
• تکرر ادرار
• سردرد
• تنفس سریع و پی در پی
• عضلات سفت که ممکن است درد داشته باشند

انسولین به کنترل قند خون و معکوس کردن کتواسیدوز دیابتی کمک می کند. اگر مکرراً ادرار می کنید، استفراغ می کنید یا غذا نمی خورید، ممکن است به جایگزینی مواد شیمیایی و مایعات از دست رفته بدن نیاز داشته باشید.

8. قند خون پایین

هیپوگلیسمی یا قند خون پایین زمانی اتفاق می افتد که سطح گلوکز (قند) خون بدن شما به زیر سطح معینی کاهش یابد. افراد مبتلا به دیابت که انسولین یا سایر داروها را مصرف می کنند ممکن است دچار افت قند خون شوند.

گاهی اوقات، گرسنگی نشان می دهد که قند خون شما کمی پایین است. گرسنگی و قند خون پایین ممکن است در برخی افراد منجر به حالت تهوع شود.

افراد مبتلا به قند خون پایین ممکن است علائم دیگری مانند موارد زیر را تجربه کنند:

• تاری دید
• لرز
• احساس سرگیجه یا سبکی سر
• سردرد
• تحریک پذیری
• پوست رنگپریده
• ضربان قلب سریع
• لرزش
• تعریق

شما می توانید با خوردن یک میان وعده، نوشیدن آب میوه یا مصرف یک قرص گلوکز، سطح قند خون خود را کنترل کنید. کارشناسان توصیه می کنند که افراد مبتلا به دیابت به طور مداوم سطح قند خون خود را کنترل کرده و در صورت لزوم دوز انسولین خود را تنظیم کنند.

9. داروها و مکمل ها

برخی داروها و مکمل های بدون نسخه (OTC) و تجویزی ممکن است معده شما را تحریک کرده و منجر به حالت تهوع شود.

مسکن ها

داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن و ناپروکسن ممکن است باعث تهوع شوند. این داروها ممکن است خطر خونریزی و فرسایش پوشش معده را نیز افزایش دهند.

مصرف داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی با غذا یا یک لیوان شیر به جلوگیری از حالت تهوع کمک می کند.

داروهای تجویزی

حالت تهوع یکی از عوارض جانبی رایج چندین داروی تجویزی است، مانند:

• آنتی بیوتیک ها 
• داروهای ضد افسردگی 
• داروهای شیمی درمانی که سرطان را درمان می کنند
• بیس فسفونات های خوراکی که پوکی استخوان را درمان می کنند
• برخی از داروهای فشار خون

اگر دارویی مصرف می کنید که باعث تهوع می شود، با پزشک خود صحبت کنید.

مکمل ها

برخی از مکمل های معدنی و ویتامینی ممکن است باعث تهوع شوند.

به عنوان مثال، مکمل های ویتامین C ممکن است معده شما را ناراحت کنند. آب از روده شما به سمت ویتامین C جذب نشده حرکت می کند. در نتیجه، ممکن است گرفتگی شکم، اسهال و حالت تهوع داشته باشید.

مکمل های آهن ممکن است باعث تهوع شوند. متخصصان مصرف مکمل های آهن را با معده خالی توصیه می کنند، اما ممکن است برای جلوگیری از حالت تهوع به یک میان وعده کوچک نیاز داشته باشید. از مصرف کافئین، غذاهای پرفیبر، یا شیر با مکمل های آهن خودداری کنید. در صورت تداوم حالت تهوع، ممکن است پزشک شما کاهش دوز مصرفی را پیشنهاد دهد.

10. بیماری حرکت

برخی از افراد هنگام سفر با هواپیما، قایق، اتومبیل و قطار دچار بیماری حرکت می شوند. بیماری حرکت زمانی اتفاق می‌افتد که بدن شما سیگنال‌های متفاوتی در مورد اینکه آیا در حال حرکت هستید یا خیر دریافت می کند.

به عنوان مثال، اگر در سفر روی کتاب یا تلفن خود تمرکز کنید، ممکن است دچار بیماری حرکت شوید. در این صورت، گوش های داخلی شما متوجه می شوند که شما در حال حرکت هستید، اما چشمان شما این کار را نمی کنند. در نتیجه ممکن است حالت تهوع یا استفراغ به سراغ شما بیاید.

سعی کنید روی صندلی جلوی ماشین، جلوی هواپیما یا قطار یا روی عرشه بالای قایق بنشینید تا از بیماری حرکت جلوگیری کنید. نگاه کردن به بیرون از پنجره در حین حرکت نیز می تواند کمک کننده باشد.

11. کاهش هوشیاری

سنکوپ یا غش کردن، یک احساس ناراحت کننده است که منجر به از دست دادن مختصر هوشیاری می شود. اگر یک محرک، مانند گرمای شدید، باعث افت فشار خون شود، چنین علائمی رخ می دهد.

ممکن است قبل از غش احساس سبکی سر و حالت تهوع داشته باشید. علائم دیگر عبارتند از احساس سردی یا مرطوب بودن و داشتن دید سفید یا سیاه.

در صورت غش کردن کسی، تنفس او را چک کنید. او را حداقل 10 دقیقه بعد از به هوش آمدن در حالت درازکش نگه دارید.

چگونه حالت تهوع را از بین ببریم

حالت تهوع احساس ناراحت کننده‌ای است. اگر یکی از شرایط فوق، مانند بیماری قلبی یا کتواسیدوز دیابتی را دارید، باید برای درمان خود به یک پزشک مراجعه کنید. با این حال، مواردی وجود دارد که می توانید برای کمک به رفع حالت تهوع انجام دهید:

• با مکیدن آب نبات های سفت یا شستشو از شر طعم بد دهان خلاص شوید. یک قاشق چایخوری جوش شیرین و ¾ قاشق چایخوری نمک را در چهار فنجان آب گرم مخلوط کنید و دهان خود را با آن شستشو دهید.
• با تماشای یک فیلم یا برنامه تلویزیونی حواس خود را از حالت تهوع پرت کنید.
• نوشابه یا آب میوه را به آرامی میل کنید. در صورت استفراغ، نوشیدنی های ورزشی به جبران مایعات و الکترولیت های از دست رفته کمک می کنند.
• بیرون بنشینید تا هوای تازه بگیرید.
• ساکت بنشین حرکت بیش از حد ممکن است حالت تهوع را بدتر کند.
• هیدراته بمانید. مقدار زیادی آب بنوشید. حدود هشت تا 10 لیوان در روز آب بنوشید.

در مقابل، اگر حالت تهوع یا استفراغ دارید، ممکن است لازم باشد که از برخی مواد و غذاها اجتناب کنید، از جمله: 

• الکل
• کافئین
• نوشیدنی های گازدار
• محصولات لبنی
• غذاهای چرب و فرآوری شده با نمک زیاد (مانند غذاهای کنسرو شده، چیپس، دونات، همبرگر فست فود، غذاهای سرخ شده، شیرینی، سوسیس، نان سفید)
• غذاهایی با بوی تند
• غذاهای ادویه دار

چگونه از حالت تهوع جلوگیری کنیم؟

اگر باردار بوده یا در موقعیت‌های خاصی مانند مسافرت مستعد حالت تهوع هستید، می‌توانید اقدامات لازم را برای جلوگیری از حالت تهوع انجام دهید.

برخی از موارد زیر را برای جلوگیری از حالت تهوع امتحان کنید:

• از خوردن سه وعده غذایی بزرگ خودداری کنید. به جای آن، شش تا هشت وعده غذایی کوچک به طور مساوی در طول روز بخورید.
• پس از صرف غذا از دراز کشیدن خودداری کنید.
• اگر باردار هستید و حالت تهوع صبحگاهی دارید، قبل از بلند شدن از رختخواب کراکر بخورید.
• غذاهای ملایم (مانند مرغ و ماهی پخته شده، کراکر، رشته فرنگی، سیب زمینی، برنج و نان تست) را انتخاب کنید.
• اگر دچار بیماری حرکتی شدید، روی صندلی جلوی ماشین یا اتوبوس بنشینید و صندلی کنار پنجره هواپیما یا قطار را انتخاب کنید.
• با خوردن غذاهای حاوی آب (مانند سوپ های شفاف، ژله و بستنی ها) هیدراته بمانید.
• وعده های غذایی خود را در مکان های ساکتی که در آنها بویی که باعث تهوع شما می شود وجود ندارد بخورید.
• سعی کنید یک نوشیدنی با طعم زنجبیل بنوشید یا آب نبات زنجبیل بمکید. برخی شواهد نشان می دهد که زنجبیل می تواند از حالت تهوع جلوگیری کند.

اگر اغلب حالت تهوع دارید، ممکن است پزشک برای شما داروی ضد تهوع تجویز کند. داروهای بدون نسخه (OTC) که ممکن است از بیماری حرکتی جلوگیری کنند عبارتند از بنادریل (دیفن هیدرامین)، درامامین (دیمن هیدرینات) و اسکوپولامین.

30 تا 60 دقیقه زمان بگذارید تا آن داروها اثر کنند. در صورت استفراغ پس از مصرف داروی ضد تهوع با پزشک خود صحبت کنید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

حالت تهوع شایع است و به طور کلی جدی نیست. به طور معمول، شما می توانید حالت تهوع و استفراغ را در خانه درمان کنید.

در صورت مشاهده علائم و نشانه هایی مانند موارد زیر، با پزشک خود صحبت کنید:

• درد شکم
• خون در استفراغ
• کم آبی بدن (داشتن نشانه هایی مانند ادرار تیره، خشکی دهان، و به ندرت ادرار کردن)
• تب
• حالت تهوعی که بیش از 48 ساعت طول می کشد
• بیش از هشت ساعت ادرار نمی کند
• سردرد شدید
• گرفتگی گردن
• عدم توانایی در نگه داشتن غذا در معده
• استفراغ بیش از سه بار در مدت 24 ساعت
• ضعف

اگر فکر می کنید مسمومیت باعث تهوع یا استفراغ شما شده است، فوراً با پزشک خود مشورت کنید.

یک بررسی سریع

مشکلات معده و بارداری شایع ترین علل تهوع هستند. با این حال، چندین دلیل دیگر، مانند اضطراب، ریفلاکس اسید معده به مری، مسکن ها، و بیماری حرکت، ممکن است باعث تهوع شوند.

می توانید با خوردن وعده های غذایی مکرر و کوچک و هیدراته ماندن حالت تهوع را کاهش داده و از آن جلوگیری کنید. اگر حالت تهوع شما در عرض 48 ساعت برطرف نشد، با پزشک خود مشورت کنید.

منبع