چرک که همچنین به عنوان لیکور پوریس شناخته می شود، مایع غلیظ سفید، زرد و سبز رنگی است که از گلبول های سفید مرده، بقایای بافتی و باکتری ها تشکیل شده است. هنگامی که دچار عفونت می شوید، سیستم ایمنی بدن شما چرک تولید می کند، زیرا با عفونت مبارزه می کند و سعی می کند بدن شما را از شر باکتری ها یا قارچ ها خلاص کند.
هر کسی ممکن است در صورت ابتلا به عفونت در بدن خود چرک ایجاد کند. اما اگر سیستم ایمنی ضعیفی دارید که خطر عفونت را افزایش می دهد، ممکن است بیشتر متوجه برجستگی ها یا زخم های چرکی شوید. خوشبختانه، داروهای آنتی بیوتیکی می توانند به سرعت چرک را درمان کنند. اما به دنبال مراقبت های پزشکی بودن مهم است، زیرا عفونت های درمان نشده می توانند عوارض ایجاد کنند.
فهرست عناوین
چرک کجا رشد می کند؟
هنگامی که عفونت دارید، چرک می تواند در هر نقطه از بدن شما ایجاد شود. گاهی اوقات، می توانید به راحتی مشاهده کنید که چرک از داخل زخم در بالای پوست خود رشد می کند. در مواقع دیگر، دیدن تشکیل چرک به این آسانی نیست - مانند زمانی که در عمق بافت ها یا اندام های شما اتفاق می افتد.
ممکن است در نواحی زیر چرک ایجاد شود:
- فورونکل: که به نام جوش نیز شناخته می شود، فورونکل مجموعه کوچکی از چرک در فولیکول مو و بافت اطراف آن است.
- محل های جراحی: بعد از جراحی، گاهی اوقات عفونت ایجاد می شود و باعث ایجاد چرک در ناحیه ای از بدن شما می شود که در آن جراحی انجام شده است.
- زخم های وریدی: این نوع زخم یک زخم باز روی پای شما است که زمانی ایجاد می شود که رگ های پای شما نتوانند خون را به خوبی به گردش درآورند. چرک با عفونی شدن زخم شروع به رشد می کند.
- ورم ملتحمه: که به عنوان چشم صورتی نیز شناخته می شود، یک عفونت چشم است. هنگامی که ملتحمه باکتریایی دارید، ممکن است متوجه چرک چشم شوید که باعث چسبیدن پلک های شما به هم می شود.
- آبسه: آبسه مجموعه ای از چرک است که می تواند در هر قسمتی از بدن ایجاد شود. پوست و دندان ها محل های معمول برای ایجاد آبسه هستند. اندام های داخلی نیز می توانند آبسه ایجاد کنند.
- آکنه کیستیک: این نوع آکنه باعث ایجاد کیستهای آکنه پر از چرک در زیر پوست شما میشود که بیشتر روی صورت است.
علائم چرک
علائم چرک به محل وجود عفونت در بدن شما بستگی دارد. شما ممکن است علائم دیگری از عفونت، مانند خستگی، تب، تورم، حساسیت به لمس و احساس کلی بیماری را داشته باشید.
علائم چرک ممکن است شامل موارد زیر نیز باشد:
- درد
- پوستی که در هنگام لمس گرم است
- سرخی
- خارش
- تراوش
علل چرک
هنگامی که بدن شما دچار عفونت می شود، سیستم ایمنی بدن دفاع طبیعی خود را برای مبارزه با این عفونت ارسال می کند. این عمل به عنوان التهاب شناخته می شود. در طول فرآیند التهابی، بدن شما گلبول های سفید خون را برای حمله به پاتوژن مضر (به عنوان مثال، باکتری، قارچ یا ویروس) که باعث عفونت می شود، می فرستد. همانطور که بدن شما با سلول های مضر مبارزه می کند، ممکن است چرک در بافت های شما ایجاد شود.
عوامل خطر
افرادی که دارای اختلالات خودایمنی هستند، نقص ایمنی دارند، داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مصرف می کنند، افراد باردار، کودکان خردسال و افراد مسن همگی جزو گروه افرادی هستند که احتمال بیشتری برای ابتلا به عفونت در آنها وجود دارد. در نتیجه، بیشتر احتمال دارد که آنها چرک را در بدن خود تجربه کنند.
تشخیص
اگر برجستگی های پر از چرک در بدن شما ایجاد شده است، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. در طول قرار ملاقات، پزشک در مورد علائم شما می پرسد، یک معاینه فیزیکی با نگاه کردن به پوست شما انجام می دهد و آزمایشاتی را برای بررسی اینکه آیا چرک در عمق پوست یا داخل اندام شما نیز ایجاد می شود یا خیر، درخواست می کند. در برخی موارد، ممکن است پزشکتان از چرک شما نمونه برداری کرده تا مشخص کند کدام عفونت باکتریایی باعث علائم شما میشود.
پزشکتان ممکن است آزمایش های زیر را برایتان درخواست کند:
- آزمایشهای خون: شمارش گلبولهای سفید (WBC)، میزان رسوب (ESR) و پروتئین واکنشگر C (CRP) آزمایشهای خونی مفیدی برای تشخیص عفونتهای فعال هستند.
- تصویربرداری: آزمایشهای تصویربرداری مانند اولتراسوند، اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT)، تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) و اشعه ایکس میتوانند به تشخیص محل چرک در داخل بدن کمک کنند. همچنین این آزمایش ها می توانند نشان دهند که آیا باکتری گسترش یافته است یا خیر.
- کشت زخم: با جمع آوری نمونه ای از چرک شما، آزمایش کشت زخم می تواند مشخص کند کدام باکتری در بدن شما وجود دارد. برای نمونه برداری از چرک، پزشک یا با استفاده از سواب در محلی که در پوست شما چرک وجود دارد نمونه برداری می کند یا مایع را از طریق سوزن یا بیوپسی جمع آوری می کند.
درمان چرک
دانستن اینکه چه چیزی باعث چرک شما می شود مهم است زیرا این امر به پزشک شما در نحوه درمان عفونتتان کمک می کند. برنامه درمانی شما به قسمتی از بدن که چرک دارد و شدت عفونتتان بستگی دارد. هدف از درمان پاکسازی عفونت و جلوگیری از بروز عوارض است.
گزینه های درمانی شما ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آنتی بیوتیک ها: هنگامی که پزشک شما می داند چه باکتری هایی باعث عفونت می شوند، می توانند داروهای آنتی بیوتیک مناسب را برای کمک به رفع عفونت تجویز کنند. می توانید پماد آنتی بیوتیک را مستقیماً روی پوست خود بمالید یا از یک قرص خوراکی برای کاهش علائم استفاده کنید.
- اقدامات پزشکی: اگر عفونت شما باعث تجمع بزرگی از چرک و ایجاد آبسه یا زخم شده باشد، ممکن است پزشک تزریق داروی بیحس کننده و تخلیه آن ناحیه را توصیه کند. آنها این کار را با ایجاد یک برش کوچک در آبسه و اعمال فشار ملایم برای آزاد کردن چرک از زخم انجام می دهند. هنگامی که ناحیه به طور کامل تخلیه شد، پزشکتان یک باند یا گاز استریل روی پوست قرار می دهد تا به بهبود آن کمک کند.
چگونه از چرک کردن جلوگیری کنیم؟
برای جلوگیری از ایجاد چرک، باید روی علت اصلی چرک کردن یعنی جلوگیری از عفونت تمرکز کنید. به خاطر داشته باشید: پیشگیری کامل از برخی عفونتها، حتی اگر دچار نقص ایمنی نباشید، دشوار است. اما، اقداماتی وجود دارد که می توانید برای کاهش خطر ابتلا به عفونت یا جلوگیری از بدتر شدن عفونت خود انجام دهید. این استراتژی ها عبارتند از:
- شستن مرتب دست ها با آب و صابون
- در صورت ایجاد بریدگی روی پوست، پوست خود را به درستی تمیز و ضدعفونی کنید
- استفاده از پماد آنتی بیوتیک بدون نسخه در محل بریدگی یا زخم برای کاهش احتمال عفونت
- پوشاندن زخم ها با باند یا گاز پانسمان برای بهبودی
- در صورت ایجاد زخم جدی تری که نمی توانید در خانه آن را درمان کنید، در اسرع وقت به دنبال مراقبت های پزشکی باشید
عوارض
بیشتر اوقات، عفونت هایی که باعث ایجاد چرک می شوند، بدون ایجاد آسیب اضافی قابل درمان هستند. اما اگر عفونت را درمان نکنید، ممکن است عوارضی برای خود ایجاد کنید. به عنوان مثال، برخی از عفونت های باکتریایی ممکن است باعث شوند پوست شما یک لایه محافظ به نام بیوفیلم ایجاد کند. این بیوفیلم میتواند تشخیص و درمان عفونت را سخت کرده و باعث مزمن شدن زخمها شود.
سایر عوارض احتمالی چرک درمان نشده عبارتند از:
- تکرار عفونت ها
- عفونت هایی که در جریان خون یا استخوان ها پخش می شوند
- قانقاریا، یک وضعیت بالقوه کشنده که زمانی رخ می دهد که جریان خون به بافت عفونی قطع می شود و آن بافت می میرد.
یک بررسی سریع
هنگامی که سیستم ایمنی بدن شما تلاش می کند با عفونت مبارزه کند، چرک در بدن شما ایجاد می شود. اگر روی پوست شما چرک ایجاد شود، ممکن است متوجه مایع سفید، زرد یا سبز رنگی شوید که باعث درد، خارش یا ترشح می شود. در بیشتر موارد، درمان آنتی بیوتیکی می تواند عفونت و چرک مرتبط با آن را از بین ببرد. اما اگر علائم شما از بین نمی رود، با پزشک خود صحبت کنید و در اسرع وقت تحت درمان پزشکی قرار بگیرید تا از بروز عوارض جلوگیری کنید.
سوالات متداول
آیا فشار دادن چرک خوب است؟
بهتر است چرک را بیرون نکشید، زیرا ممکن است عفونت را به سایر نواحی بدن شما منتقل کند.
چرا بوی چرک می آید؟
در برخی موارد، ممکن است هنگام چرک کردن هیچ بویی متوجه نشوید. اما اگر چرک شما بو می دهد، می تواند به این معنی باشد که باکتری ها به سرعت در حال تکثیر هستند و عفونت شما در حال گسترش است.
