خود مراقبتی، همانطور که از نام آن پیداست، تماماً در مورد مراقبت از خود است تا اطمینان حاصل شود که نیازهای جسمی و عاطفی شما برآورده می شود. اگر از خودتان مراقبت نکنید، تمام فعالیت های کاهش استرس در دنیا کمکی به شما نمی کند. اگر خواب کافی نداشته باشید، مدیتیشن برای شما مفید نخواهد بود. در واقع، زمانی که سعی می کنید مدیتیشن کنید، ممکن است چرت بزنید زیرا به نیاز بدن خود به خواب توجه نکرده اید.
به طور مشابه، اگر به طور منظم بدن خود را با مواد غذایی سالم و غنی از مواد مغذی تغذیه نکنید، به باشگاه رفتن و ورزش کردن، استرس زیادی را از بین نخواهد برد. اگر می‌خواهید فعالیت‌های کاهش استرس شما مؤثر باشد، ابتدا باید به نیازهای اساسی خود رسیدگی کنید.
فهرست عناوین
در این مقاله به برخی از انواع مختلف خودمراقبتی و چرایی اهمیت آنها می پردازیم. همچنین برخی از کارهایی که می توانید برای ایجاد یک برنامه مراقبت از خود انجام دهید را پوشش خواهیم داد. لطفا در ادامه این مطلب با دنیای موسیقی درمانی همراه باشید.
خودمراقبتی چیست؟
خودمراقبتی به عنوان «فرایند چند بعدی و چندوجهی مشارکت هدفمند در راهبردهایی که عملکرد سالم خودمان را ارتقا بخشیده و بهزیستی را افزایش می‌دهد» تعریف شده است. اساساً خودمراقبتی به معنای اقدام آگاهانه ای است که افراد برای ارتقای سلامت جسمی، روانی و عاطفی خود انجام می دهند.
یک خودمراقبتی خوب می تواند اشکال مختلفی داشته باشد. این می تواند تضمین کند که هر شب به اندازه کافی بخوابید یا چند دقیقه بیرون بروید تا هوای تازه استشمام کنید. همچنین می تواند به معنای وقت گذاشتن برای انجام کارهایی (مفید یا غیر آسیب زننده) باشد که از انجام آنها لذت می برید.
خودمراقبتی برای ایجاد انعطاف پذیری در برابر آن دسته از عوامل استرس زا در زندگی که نمی توانید آنها را از بین ببرید حیاتی است. وقتی اقداماتی را برای مراقبت از ذهن و بدن خود انجام دهید، برای بهترین زندگی خود مجهز خواهید شد.
با این حال، متأسفانه، بسیاری از مردم مراقبت از خود را به جای یک اولویت، یک امر تجملی می دانند. در نتیجه، آنها احساساتی مانند غرق شدن در افکار، خستگی و عدم تجهیز برای مقابله با چالش های اجتناب ناپذیر زندگی را تجربه می کنند.
این مهم است که ارزیابی کنید که چگونه در حوزه های مختلف خودمراقبتی دارید تا بتوانید مطمئن شوید که از ذهن، بدن و روح خود مراقبت می کنید.
انواع مختلف خودمراقبتی
مراقبت از خود فقط یافتن راه هایی برای آرامش نیست. این در مورد مراقبت از خود از نظر ذهنی، جسمی، عاطفی، اجتماعی و معنوی است. برای مراقبت از سلامت و تندرستی خود، یافتن تعادلی که به شما امکان می دهد به هر یک از این زمینه ها رسیدگی کنید، مهم است. گاهی اوقات ممکن است برای بازگرداندن تعادل یا رهایی از یک عامل استرس زا در زندگی خود به مراقبت بیشتری در یک زمینه خاص نیاز داشته باشید.
هفت رکن خودمراقبتی در این حوزه ها قرار می گیرند: فیزیکی یا جسمانی، اجتماعی، ذهنی، معنوی، عاطفی، تفریحی و محیطی.
خودمراقبتی فیزیکی یا جسمانی
اگر می خواهید بدنتان به طور موثر کار کند، باید از آن مراقبت کنید. به خاطر داشته باشید که ارتباطی قوی بین بدن و ذهن شما وجود دارد. وقتی از بدن خود مراقبت می کنید، بهتر فکر می کنید و احساس بهتری خواهید داشت.
خودمراقبتی فیزیکی یا جسمانی شامل این است که چگونه به بدن خود سوخت می دهید، چقدر می خوابید، چقدر فعالیت بدنی انجام می دهید و چقدر به نیازهای بدنی خود رسیدگی می کنید. شرکت در ویزیت های دوره ای توسط پزشک، مصرف داروهای تجویز شده، و مدیریت سلامت شما، همگی بخشی از خودمراقبتی فیزیکی خوب هستند.
وقتی نوبت به خودمراقبتی جسمانی می‌رسد، سؤالات زیر را از خود بپرسید تا ارزیابی کنید که آیا ممکن است برخی از زمینه‌ها نیاز به بهبود داشته باشید یا خیر:
- آیا خواب کافی دارید؟
- آیا رژیم غذایی شما به خوبی به بدن شما سوخت می دهد؟
- آیا مراقب سلامتی خود هستید؟
- آیا به اندازه کافی ورزش می کنید؟
همچنین بخوانید: 4 روش علمی که طول عمر را افزایش می دهد
خودمراقبتی اجتماعی
اجتماعی بودن کلید مراقبت از خود است. اما، اغلب، وقت گذاشتن برای دوستان سخت است و وقتی زندگی شلوغ می شود، راحت می توان از روابط خود غافل شد.
داشتن ارتباطات نزدیک برای رفاه شما مهم است. بهترین راه برای پرورش و حفظ روابط نزدیک، صرف زمان و انرژی برای ایجاد روابط با دیگران است.
مقدار زمان مشخصی وجود ندارد که باید به دوستان خود اختصاص دهید یا روی روابط خود کار کنید. هرکسی نیازهای اجتماعی متفاوتی دارد. نکته کلیدی این است که بفهمید نیازهای اجتماعی شما چیست و زمان کافی برای ایجاد یک زندگی اجتماعی بهینه را در برنامه خود بگنجانید.
برای ارزیابی خودمراقبتی اجتماعی، موارد زیر را در نظر بگیرید:
- آیا زمان کافی را با دوستان خود می گذرانید؟
- برای تقویت روابط خود با دوستان و خانواده چه می کنید؟
خودمراقبتی ذهنی
ذهنیت، طرز فکرتان و چیزهایی که ذهن خود را با آنها پر می کنید به میزان زیادی بر سلامت روانی شما تأثیر می گذارد.
خودمراقبتی ذهنی شامل انجام کارهایی مانند حل معماها، یا یادگیری در مورد موضوعی جذاب است که ذهن شما را تیز نگه می دارد. ممکن است دریابید که خواندن کتاب یا تماشای فیلم هایی که به شما الهام می بخشد ذهن شما را تقویت می کند.
خودمراقبتی ذهنی همچنین شامل انجام کارهایی است که به شما کمک می کند از نظر روانی سالم بمانید. برای مثال، تمرین شفقت به خود و خودپذیری به شما کمک می کند گفتگوی درونی سالم تری داشته باشید.
در اینجا چند سوال وجود دارد که باید هنگام فکر کردن به خودمراقبتی ذهنی در نظر بگیرید:
- آیا زمان کافی را به انجام فعالیت هایی که از نظر ذهنی شما را تحریک می کنند اختصاص می دهید؟
- آیا کارهای پیشگیرانه ای انجام می دهید که به شما کمک کند از نظر روانی سالم بمانید؟
خودمراقبتی معنوی
تحقیقات نشان می دهد که یک سبک زندگی که شامل مذهب یا معنویت باشد، به طور کلی سبک زندگی سالم تری است.
عامل پرورش دهنده روح تان می تواند شامل هر چیزی باشد که به شما کمک کند حس عمیق تری از معنا، درک یا ارتباط با جهان را ایجاد کنید.
چه از مدیتیشن لذت ببرید، چه از شرکت در مراسم مذهبی یا دعا کردن، خودمراقبتی معنوی مهم است.
همانطور که زندگی معنوی خود را در نظر می گیرید، از خود بپرسید:
- درباره زندگی و تجربیات خود چه سوالاتی از خود می پرسید؟
- آیا برای صیقل دادن روح خود درگیر اعمال معنوی می‌شوید؟
خودمراقبتی عاطفی
داشتن مهارت های مقابله ای سالم برای تقابل با احساسات ناخوشایند مانند خشم، اضطراب و اندوه بسیار مهم است. خودمراقبتی عاطفی می تواند شامل فعالیت هایی باشد که به شما کمک می کند تا احساسات خود را به طور منظم و ایمن بشناسید و بیان کنید.
چه با شریک زندگی یا دوست صمیمی خود در مورد احساستان صحبت کنید یا زمانی را برای فعالیت های فراغتی که به پردازش احساساتتان کمک می کند اختصاص دهید، مهم است که خودمراقبتی عاطفی را در زندگی خود بگنجانید. هنگام ارزیابی راهبردهای خودمراقبتی عاطفی، این سؤالات را در نظر بگیرید:
- آیا روش های سالمی برای پردازش احساسات خود دارید؟
- آیا فعالیت هایی را در زندگی خود گنجانده اید که به شما کمک کند احساس شارژ شدن کنید؟
چرا خودمراقبتی مهم است؟
نشان داده شده است که داشتن یک روال خودمراقبتی مؤثر، مزایای سلامتی مهمی را به همراه دارد. برخی از این موارد عبارتند از:
- کاهش اضطراب و افسردگی
- کاهش استرس و بهبود تاب آوری
- بهبود شادی
- افزایش انرژی
- کاهش فرسودگی شغلی
- روابط بین فردی قوی تر
به گفته سازمان بهداشت جهانی (WHO)، خودمراقبتی از این جهت مهم است که می تواند به ارتقای سلامت، پیشگیری از بیماری ها و کمک به افراد برای مقابله بهتر با بیماری کمک کند.
اشکال خاصی از خودمراقبتی با فواید مختلف سلامتی و تندرستی، از جمله طول عمر بیشتر نیز مرتبط است. ورزش، داشتن هدف در زندگی، و خواب کافی و با کیفیت همگی با افزایش طول عمر مرتبط هستند.
برنامه خودمراقبتی را توسعه دهید
یک برنامه خودمراقبتی موثر باید متناسب با زندگی و نیازهای شما باشد. این باید چیزی باشد که توسط شما و برای شما ایجاد شده باشد. سفارشی کردن برنامه مراقبت از خود می تواند به عنوان یک اقدام پیشگیرانه عمل کند تا مطمئن شوید که توسط آن تحت فشار، استرس بیش از حد و فرسودگی قرار نمی گیرید.
زندگی خود را از جهات مختلف ارزیابی کنید و ببینید که کدام بخش از زندگی شما به توجه و مراقبت بیشتری نیاز دارد. همانطور که وضعیت شما تغییر می کند، احتمالا نیازهای خود مراقبتی شما نیز تغییر خواهد کرد.
در نظر گرفتن موارد زیر می تواند در ساختن برنامه خودمراقبتی شما مفید باشد:
- نیازهای خود را ارزیابی کنید: فهرستی از بخش‌های مختلف زندگی و فعالیت‌های عمده‌ای که هر روز در آن شرکت می‌کنید تهیه کنید. کار، مدرسه، روابط و خانواده مواردی هستند که احتمالا آنها را فهرست کنید.
- عوامل استرس زا را در نظر بگیرید: در مورد جنبه های این عواملی که باعث استرس می شوند فکر کنید و راه هایی را برای مقابله با آن استرس در نظر بگیرید.
- استراتژی های مراقبت از خود را طراحی کنید: در مورد برخی از فعالیت هایی که به شما کمک می کنند تا در هر یک از زمینه های زندگی خود احساس بهتری داشته باشید فکر کنید. برای مثال گذراندن وقت با دوستان یا ایجاد مرزها می تواند راهی برای ایجاد ارتباطات اجتماعی سالم باشد.
- برای چالش ها برنامه ریزی کنید: وقتی متوجه شدید که جنبه خاصی از زندگی خود را نادیده می گیرید، برنامه ای برای تغییر ایجاد کنید.
- گام های کوچک بردارید: لازم نیست همه چیز را به یکباره حل کنید. یک قدم کوچک که می توانید برای شروع مراقبت بهتر از خودتان بردارید را شناسایی کنید.
- زمانی را برای تمرکز بر نیازهای خود برنامه ریزی کنید: حتی زمانی که احساس می کنید برای یک چیز دیگر وقت ندارید، مراقبت از خود را در اولویت قرار دهید. وقتی به تمام جنبه های خود اهمیت می دهید، متوجه می شوید که می توانید بهتر و کارآمدتر عمل کنید.
سخنی از دنیای موسیقی درمانی در مورد تمرین خودمراقبتی
خواسته های زندگی روزمره شما می تواند تعیین کند که شما به چه نوع از خودمراقبتی نیاز بیشتری داشته باشید. یک برنامه خودمراقبتی برای یک دانشجوی پرمشغله که همیشه از نظر ذهنی تحریک شده و یک زندگی اجتماعی شلوغ دارد، ممکن است نیاز به تأکید بر خودمراقبتی فیزیکی داشته باشد. از سوی دیگر، یک فرد بازنشسته ممکن است نیاز داشته باشد که خودمراقبتی اجتماعی بیشتری را در برنامه خود بگنجاند تا مطمئن شود که نیازهای اجتماعی‌اش برآورده شده است.
خودمراقبتی، برای همه یک استراتژی مشابه نیست. برنامه خودمراقبتی شما باید مطابق با نیازهای شما و آنچه در حال حاضر در زندگیتان می گذرد تنظیم شود. شما نباید آنقدر صبر کنید تا به نقطه شکست خود برسید. باید هر روز گام بردارید تا مطمئن شوید آنچه را که برای مقابله با استرس و چالش هایی که در زندگی روزمره با آن مواجه هستید، به دست می آورید.
