هورمون ها پیام رسان های شیمیایی هستند که توسط غدد درون ریز ما ترشح می شوند. آنها بر بسیاری از جنبه های عملکرد بدن ما، از جمله متابولیسم، رشد، سلامت جنسی و عملکرد سیستم تولید مثل تأثیر می گذارند.
سلامت روان ما به شدت تحت تاثیر هورمون ها قرار می گیرد زیرا هورمون ها نقش عمده ای در تنظیم خلق و خو و احساسات دارند.
تقریباً همه هورمونهای شما به شکلی بر خلق و خو، احساسات و سلامت روان شما تأثیر میگذارند.
بیایید نگاهی دقیقتر به این بیندازیم که هورمون ها چگونه بر سلامت روان ما تأثیر میگذارند، کدام هورمونهای خاص نقش اصلی را بازی می کنند، وقتی هورمونها نوسان میکنند یا نامتعادل میشوند چه اتفاقی میافتد، و چگونه میتوان هرگونه تغییر یا اختلال هورمونی که ممکن است اتفاق بیفتد را مدیریت کنیم.
هورمون های اصلی کدامند؟
هورمون ها توسط گروهی از غدد درون ریز که در سراسر بدن یافت می شوند ترشح می شوند. این غدد عبارتند از:
- غده هیپوفیز
- تیموس
- غده پینه آل
- غده تیروئید
- پانکراس
- غدد فوق کلیوی
- تخمدان ها
- بیضه ها
تقریباً همه هورمونهای شما به نحوی بر خلق و خو، احساسات و سلامت روان شما تأثیر میگذارند. در اینجا در مورد برخی از هورمون هایی که بیشترین تأثیر را بر سلامت روان شما دارند صحبت خواهیم کرد و آنچه که باید در مورد آنها بدانید را با شما در میان خواهیم گذاشت.
سروتونین
سروتونین یک انتقال دهنده عصبی است که به تنظیم خلق و خو و رفتار شما کمک می کند. همچنین مسئول عملکرد حافظه است. گمان می رود که عدم تعادل سروتونین در برخی مشکلات روانپزشکی از جمله اختلالات افسردگی، اختلالات اضطرابی، اختلال استرس پس از سانحه و اختلال وسواس فکری- جبری نقش داشته باشد.
دوپامین
انتقال دهنده عصبی دوپامین و همچنین گیرنده های دوپامین در سراسر بدن نقش مهمی در خلق و خو و احساسات ما دارند. علاوه بر این، دوپامین در سیستم پاداش در مغز ما نقش دارد.
کورتیزول
کورتیزول یک هورمون استروئیدی است که استرس را در بدن کنترل می کند. به طور خاص، این هورمون در پاسخ استرس بدن نقش دارد و وقتی با موقعیتهای استرسزا و ترسناک مواجه میشویم، فعال میشود.
کورتیزول سیستم «جنگ یا گریز» ما را به کار میگیرد و واکنش هایی از جمله واکنشهای بدنی (افزایش ضربان قلب، تنفس سریع) که هنگام تحریک رخ میدهند را ایجاد می کند.
هورمون تیروئید
هورمون های تیروئید توسط غده تیروئید شما که غده ای پروانه ای شکل در گردن تان است، ترشح می شود. هورمون های تیروئید بر متابولیسم، قلب، ریه ها و ماهیچه های شما تأثیر می گذارند.
هورمون های تیروئید بسیار کم یا زیاد می تواند علائم افسردگی و اضطراب را ایجاد کند.
هورمون های جنسی
هورمونهای اصلی جنسی برای زنان، استروژن و پروژسترون هستند که در طول چرخه قاعدگی، در دوران بارداری و در مراحل بعدی زندگی، زمانی که یائسگی اتفاق میافتد، نوسان دارند و تغییر میکنند.
این هورمون ها بر خلق و خوی، احساسات و تمایلات جنسی تأثیر می گذارند. تستوسترون هورمون اصلی مردانه است و همچنین بر خلق و خوی، رفتار و احساسات جنسی تأثیر می گذارد.
همچنین بخوانید: تاثیر هورمون ها بر اضطراب اجتماعی چگونه است؟
تاثیر تغییرات هورمونی بر سلامت روان
هورمون های شما به طور مداوم در طول روز و در طول زندگی شما در حال تغییر هستند. هورمون ها رشد و تکامل شما را در دوران کودکی و نوجوانی هدایت می کنند. در زنان، آنها بر قاعدگی و تولید مثل تأثیر می گذارند. استرس در زندگی شما بر سطح هورمون هایی مانند کورتیزول تأثیر می گذارد.
هورمون ها می توانند نقشی تاثیرگذار در سلامت روان شما داشته باشند.
بسیاری از تغییرات هورمونی که در زندگی تجربه می کنید بر احساسات و بهزیستی روانی کلی شما تأثیر می گذارد. پزشکان و روانشناسان همگی مشترکا می گویند که: هورمون ها می توانند تأثیر زیادی بر سلامت روان شما داشته باشند.
تغییرات هورمونی ماهانه در اطراف چرخه قاعدگی می تواند منجر به مشکلات خلقی و تحریک پذیری در زنان شود. همچنین، در طول یائسگی، سطح استروژن و پروژسترون کاهش می یابد که می تواند منجر به اضطراب و افسردگی شود.
علاوه بر این، تغییرات هورمون تیروئید می تواند اثرات قوی بر سلامت روان داشته باشد. هورمون تیروئید بیش از حد زیاد یا خیلی کم می تواند باعث اضطراب شود. هورمونها ارتباط مستقیمی با احساس ما از نظر روحی و جسمی دارند.
هموستاز چیست؟
هموستاز یک حالت تعادلی است که در سراسر سیستم های بدن برای بقا و عملکرد صحیح لازم است.
در زمان عدم تعادل هورمونی، ممکن است تغییرات بدنی مختلفی از جمله علائم سلامت روان را تجربه کنید. به همین دلیل است که بیماران مبتلا به اختلالات غدد درون ریز علائم سلامت روانی نیز دارند.
نمونه هایی از عدم تعادل هورمونی که بر سلامت روان تأثیر می گذارد عبارتند از:
- بیماری های تیروئید، مانند کم کاری تیروئید (هورمون تیروئید خیلی کم)، که معمولاً با خلق و خوی ضعیف یا افسردگی مرتبط است، یا پرکاری تیروئید (هورمون تیروئید بیش از حد)، که معمولاً با تحریک پذیری و اضطراب مرتبط است.
- سندرم پیش از قاعدگی و اختلال نارسایی پیش از قاعدگی (PMDD) که ناشی از نوسانات هورمونی است و با نوسانات خلقی قابل توجه و آشفتگی عاطفی مرتبط است.
- افسردگی پس از زایمان، یک اختلال خلقی جدی است که با تغییرات سریع هورمون ها در حین و بعد از زایمان مرتبط است.
- قبل از یائسگی و یائسگی که با نوسانات شدید خلق و خو، افسردگی و اضطراب مشخص می شود، به دلیل افت قابل توجه هورمون استروژن ایجاد می شود.
مدیریت تغییرات هورمونی برای بهبود سلامت روان
اگر مشکوک هستید که هورمونهایتان بر سلامت روان شما تأثیر میگذارند، بهتر است برای تشخیص و بحث درباره گزینههای درمانی به یک پزشک مراجعه کنید. این پزشک حتی می تواند یک روانپزشک باشد. اما بهترین پزشکی که در این شرایط به شما توصیه میشود تا ببیند که آیا با یک اختلال هورمونی سروکار دارید یا خیر، یک متخصص غدد است.
هنگام درمان تغییرات هورمونی و سلامت روان، معمولاً بهتر است رویکردی جامع داشته باشید، به تغییرات سبک زندگی توجه کنید، داروهای تجویز شده را به صورت مرتب مصرف کرده و از روشهای درمانی مختلف برای مدیریت علائم خود استفاده کنید.
و در اینجا چیزهای مهمی وجود دارد که باید بدانید.
تغییرات سبک زندگی
تغییرات سبک زندگی میتواند به بهبود مشکلات هورمونی و در نتیجه بهبود سلامت روان کمک کند. چند حوزه اصلی وجود دارد که باید روی آنها تمرکز کنید تا هورمون های خود را به هموستاز و تعادل وارد کنید:
- به اندازه کافی بخوابید
- ورزش بیشتری را به برنامه روزانه خود اضافه کنید
- به رژیم غذایی پایبند باشید که به جای غذاهای فرآوری شده بر روی غذاهای کامل تمرکز دارد
- حتما در مورد احساسات خود صحبت کنید، از جمله شروع درمان در صورت نیاز
داروها
انواع داروهایی که برای درمان مشکلات سلامت روان ناشی از هورمونها یا عدم تعادل هورمونی استفاده میشوند، بر اساس تأثیر هورمونها و سیستمهای بدن متفاوت است.
داروها می توانند به کاهش اثرات عدم تعادل هورمونی کمک کنند. به عنوان مثال، درمان جایگزینی هورمون (HRT) راهی مفید برای رسیدگی به برخی از تغییرات خلقی است که در طول یائسگی و پیش از یائسگی رخ میدهد.
علاوه بر HRT، سایر داروهای مورد استفاده برای رفع عدم تعادل و اختلال هورمونی عبارتند از:
- داروهای تیروئید برای رفع کم کاری و پرکاری تیروئید
- قرص های ضد بارداری، داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد اضطراب برای رفع علائم سندرم پیش از قاعدگی
- داروهای ضد افسردگی برای رفع افسردگی پس از
- زایمان
گزینه های درمانی
مانند داروها، گزینه های درمانی برای عدم تعادل و اختلال هورمونی به علائمی که تجربه می کنید بستگی دارد.
برخی از گزینه ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- علائم افسردگی معمولاً با درمان شناختی رفتاری، رفتار درمانی، درمان سیستمیک و اشکال مختلف روانکاوی درمان می شوند.
- اضطراب اغلب با درمان شناختی رفتاری، مواجهه درمانی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد درمان می شود.
- سندرم پیش از قاعدگی ممکن است با درمان شناختی رفتاری و انواع مختلفی از درمان های آرامش بخش، مانند مدیتیشن و تمرینات تنفسی درمان شود.
سخن پایانی دنیای موسیقی در مورد ارتباط هورمون ها و سلامت روان
هورمون ها نقش قدرتمندی در رفاه کلی و سلامت روان ما دارند. گاهی اوقات تغییرات در هورمون های ما می تواند زندگی را چالش برانگیز کرده و تأثیراتی قوی بر عملکرد روزانه ما داشته باشد. اگر سؤال یا نگرانی در مورد تأثیر هورمونها بر سلامت روانی تان دارید، مهم است که برای تشخیص و درمان با یک پزشک خصوصا یک متخصص غدد تماس بگیرید.