فوبیا یک اختلال اضطرابی است که شامل ترس بیش از حد و مداوم از یک موقعیت یا شی است. در این حالت، قرار گرفتن در معرض منبع ترس باعث واکنش فوری اضطراب می شود.
فوبیا یکی از شایع ترین بیماری های روانی در جهان است. طبق گزارش موسسات بین المللی، تقریباً 12.5٪ از بزرگسالان در سطح جهان در طول زندگی خود با یک فوبی خاص روبرو می شوند. زنان بیشتر از مردان دچار فوبیا می شوند. علائم معمول فوبیا می تواند شامل حالت تهوع، لرزش، ضربان قلب سریع، احساس غیر واقعی بودن، و پریشان حواسی با عامل ترس باشد.
انواع فوبیا
انجمن روانپزشکی آمریکا (APA) سه دسته مختلف از فوبیا را اینگونه شناسایی می کند:
- فوبیای اجتماعی: این فوبیا که اکنون به عنوان اختلال اضطراب اجتماعی شناخته می شود، با ترس از موقعیت های اجتماعی مشخص می شود که در آن فرد ممکن است مورد قضاوتیا خجالت قرار گیرد.
- آگورافوبیا: این فوبیا شامل ترس غیرمنطقی و شدید از قرار گرفتن در مکان هایی است که فرار از آن ها دشوار به نظر می رسد. این فوبیا، ممکن است ترس از مکانهای شلوغ یا حتی ترس از ترک خانه را در بر داشته باشد.
- فوبیاهای خاص: وقتی افراد در مورد داشتن فوبیا از یک شی خاص مانند مار، عنکبوت یا سوزن صحبت می کنند، به فوبیای خاصی اشاره می کنند.
اگرچه این لیست از فوبیا جامع نیست، نگاهی اجمالی به بسیاری از فوبیاها دارد که می توانند تأثیر جدی بر زندگی یک فرد داشته باشند. همانطور که ممکن است در حین مرور این لیست متوجه شوید، بیشتر فوبیاهای خاص در یکی از چهار دسته اصلی قرار می گیرند:
- ترس از محیط های طبیعی
- ترس های مربوط به حیوانات
- ترس مربوط به درمان ها یا مسائل پزشکی
- ترس های مربوط به موقعیت های خاص
یکی از نکات مهمی که باید به خاطر بسپارید این است که تقریباً هر جسمی می تواند به یک شی ترس تبدیل شود. نام فوبیاهای خاص اغلب به صورت کلمات غیر عادی یا کلماتی که فقط برای یک موقعیت ابداع شده اند، تشکیل می شوند.
این نامها اغلب با گرفتن یک پیشوند یونانی که نشان دهنده شیء ترس است و اضافه کردن پسوند فوبیا به آن ایجاد میشوند. به همین دلیل، هرگونه تلاش برای تهیه فهرست کاملی از فوبیا، تلاشی بیهوده خواهد بود. هر فهرستی از فوبیا میتواند با افزودن اصطلاحات جدید ابداع شده برای فوبیهای خاص که قبلاً نامگذاری نشده بودهاند، به روز رسانی شود.
فهرست برخی از فوبیاهای رایج
در این مقاله بیش از 100 مورد از رایج ترین فوبیاها را فهرست می کنیم. همچنین برخی از گزینه های درمانی موجود را نیز در این مطلب پوشش خواهیم داد. در ادامه این مطلب جالب و مفید، با دنیای موسیقی درمانی همراه باشید.
آبلوتوفوبیا: ترس از حمام کردن
آکلوفوبیا: ترس از تاریکی
آکروفوبیا: ترس از ارتفاع
ایروفوبیا: ترس از پرواز
آلگوفوبیا: ترس از درد
آگورافوبیا: ترس از فضاهای باز یا شلوغی
آیکموفوبیا: ترس از سوزن یا اشیاء نوک تیز
آمکسوفوبیا: ترس از سوار شدن در ماشین
آندروفوبیا: ترس از مردان
آنموفوبیا: ترس از باد و هوا
آنژینوفوبیا: ترس از آنژین صدری یا خفگی
آنگروفوبیا: ترس از خشم
آنتروفوبیا: ترس از گل
آنتروپوفوبیا: ترس از مردم یا جامعه
آفنفوسمفوبیا: ترس از لمس شدن
آراکی بوتیروفوبیا: ترس از کره بادام زمینی
آراکنوفوبیا: ترس از عنکبوت
آریسموفوبیا: ترس از اعداد
آسترافوبیا: ترس از رعد و برق
اختروفوبیا: ترس از فضای بیرونی
آتاکسوفوبیا: ترس از بی نظمی
آتلوفوبیا: ترس از نقص
آتیچیفوبیا: ترس از شکست
اتوماتونوفوبیا: ترس از چهره های شبیه انسان مانند عروسک های سخنگو
اتوفوبیا: ترس از تنهایی
باکتریوفوبیا: ترس از باکتری
باروفوبیا: ترس از جاذبه
باتموفوبیا: ترس از پله ها یا شیب های تند
باتراکوفوبیا: ترس از دوزیستان
بلونفوبیا: ترس از سوزن خیاطی
بیبلیوفوبیا: ترس از کتاب
بوتانوفوبیا: ترس از گیاهان
کاکوبوفوبیا: ترس از زشتی
کاتالوفوبیا: ترس از مسخره شدن
کاتوتروفوبیا: ترس از آینه
چیونوفوبیا: ترس از برف
کروموفوبیا: ترس از خرج کردن پول
کروموفوبیا: ترس از رنگ ها
کرنومنتروفوبیا: ترس از ساعت
کرونوفوبیا: ترس از زمان
سیبوفوبیا: ترس از غذا
کلاستروفوبیا: ترس از فضاهای بسته و تنگ
کلایماکوفوبیا: ترس از کوهنوردی
کولروفوبیا: ترس از دلقک ها
سایبرفوبیا: ترس از رایانه
سینوفوبیا: ترس از سگ
دیمونوفوبیا: ترس از شیاطین
دیپنوفوبیا: ترس از غذا خوردن با دیگران یا مهمانی
دسیدوفوبیا: ترس از تصمیم گیری
دندروفوبیا: ترس از درختان
دنتوفوبیا: ترس از دندانپزشک
دوماتوفوبیا: ترس از ساختمان
دیستیکوفوبیا: ترس از تصادف
اکوفوبیا: ترس از خانه
اریتروفوبیا: ترس از سرخ شدن
الوروفوبیا: ترس از گربه
امتوفوبیا: ترس از استفراغ
انتوموفوبیا: ترس از حشرات
افبی فوبیا: ترس از نوجوانان
اروتوفوبیا: ترس از رابطه جنسی
اکوینوفوبیا: ترس از اسب
گاموفوبیا: ترس از ازدواج
جنوفوبیا: ترس از زانو
گلوسوفوبیا: ترس از صحبت و سخنرانی کردن در جمع
جینوفوبیا: ترس از زنان
هافوفوبیا: ترس از لمس
هلیوفوبیا: ترس از خورشید
هموفوبیا: ترس از خون
هرپتوفوبیا: ترس از خزندگان
هیپوپوتومونستروسکی پدالیوفوبیا: ترس از کلمات طولانی
هیدروفوبیا: ترس از آب
یاتروفوبیا: ترس از پزشکان
اینسکتوفوبیا: ترس از حشرات
کوینونیفوبیا: ترس از اتاق
کومپانوفوبیا: ترس از دکمه ها
لوکوفوبیا: ترس از رنگ سفید
لیلاپسوفوبیا: ترس از گردباد و طوفان
لوکیوفوبیا: ترس از زایمان
مگیروکوفوبیا: ترس از آشپزی
مگالوفوبیا: ترس از چیزهای بزرگ
ملانوفوبیا: ترس از رنگ سیاه
میکروفوبیا: ترس از چیزهای کوچک
میسوفوبیا: ترس از خاک و میکروب
نکروفوبیا: ترس از مرگ یا چیزهای مرده
نوکتیفوبیا: ترس از شب
نوموفوبیا: ترس از بدون تلفن همراه
نوسکومیفوبیا: ترس از بیمارستان
نیکتوفوبیا: ترس از تاریکی
اوبیسوفوبیا: ترس از افزایش وزن
اکتوفوبیا: ترس از شکل 8
امبروفوبیا: ترس از باران
اوفیدیوفوبیا: ترس از مار
اورنیتوفوبیا: ترس از پرندگان
اسموفوبیا: ترس از بو
استراکانوفوبیا: ترس از صدف
پاپیروفوبیا: ترس از کاغذ
پاتوفوبیا: ترس از بیماری
پدوفوبیا: ترس از کودکان
فیلماتوفوبیا: ترس از بوسیدن
فیلوفوبیا: ترس از عشق
فوبوفوبیا: ترس از فوبیا
پودوفوبیا: ترس از پا
پورفیروفوبیا: ترس از رنگ بنفش
پتریدوفوبیا: ترس از سرخس
ترومرانوفوبیا: ترس از پرواز
پیروفوبیا: ترس از آتش
ساماینوفوبیا: ترس از هالووین
اسکولیونوفوبیا: ترس از مدرسه
اسکوپوفوبیا: ترس از زل زدن و خیره شدن
سلنوفوبیا: ترس از ماه
سوسیوفوبیا: ترس از ارزیابی اجتماعی
سامنیفوبیا: ترس از خواب
تاکوفوبیا: ترس از سرعت
تکنوفوبیا: ترس از تکنولوژی
تالاسوفوبیا: ترس از اقیانوس
تریکوفوبیا: ترس از مو
تونیتروفوبیا: ترس از رعد و برق
تریپانوفوبیا: ترس از سوزن/تزریق
تریپوفوبیا: ترس از سوراخ ها
ونستروفوبیا: ترس از زنان زیبا
ورمینوفوبیا: ترس از میکروب
ویکافوبیا: ترس از جادوگران و جادوگری
زنوفوبیا: ترس از غریبه ها یا بیگانگان
زهروفوبیا: ترس از حیوانات
زویگرفوبیا: ترس از جاروبرقی
خلاصه
در حالی که فهرست کردن همه فوبیهایی که ممکن است وجود داشته باشد امکانپذیر نیست، نگاهی به فهرستی از برخی از فوبیهای رایجتر توصیف شده میتواند مفید باشد. همانطور که با نگاه کردن به این لیست می بینید، تقریباً هر شی یا موقعیتی می تواند منبع ترس شود.
علائم فوبیا
فوبیا منجر به علائم فیزیکی، احساسی و رفتاری می شود. علائم رایج فوبیا عبارتند از:
- سفتی یا درد قفسه سینه
- لرز یا گرگرفتگی
- احساس خفگی
- گیجی
- دشواری در تنفس
- سرگیجه
- دهان خشک
- افزایش فشار خون
- حالت تهوع
- ضربان قلب سریع
- لرزش
- تعریق
علاوه بر این علائم فیزیکی، افراد ممکن است بیم و وحشت شدید، احساس عذاب قریب الوقوع، ترس از دست دادن کنترل یا حتی این احساس را داشته باشند که مرگ قریب الوقوع است. برای اجتناب از چنین احساساتی، افراد مبتلا به فوبیا اغلب از هر موقعیتی که ممکن است به طور بالقوه آن ها را با منبع ترس خود مواجه کند، دوری می کنند.
علل فوبیا
علل دقیق فوبیا مشخص نیست، اما احتمالاً ترکیبی از عوامل در این امر نقش دارند. برخی از عواملی که خطر ابتلا به فوبیا را افزایش می دهند عبارتند از:
- ژنتیک: افرادی که یکی از اعضای نزدیک خانواده آنها دارای فوبیا یا اختلال اضطراب دیگری هستند نیز در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به فوبیا قرار دارند. با این حال، توجه به این نکته مهم است که افرادی که اعضای خانواده آنها مبتلا به این بیماری نیستند، همچنان به فوبیا مبتلا می شوند.
- تجارب تروماتیک: یک تجربه سخت، استرس زا یا آسیب زا نیز می تواند باعث شروع فوبیا شود. به عنوان مثال، گاز گرفته شدن توسط سگ در کودکی، ممکن است باعث ترس از سگ در بزرگسالی شود.
فوبیای رایج در مقابل نادر
برخی از فوبیاها شایع تر هستند، در حالی که برخی دیگر اغلب بسیار نادر هستند. پنج مورد از رایج ترین فوبیاها عبارتند از: آراکنوفوبیا (ترس از عنکبوت)، اوفیدیوفوبیا (ترس از مارها)، گلوسوفوبیا (ترس از صحبت و سخنرانی کردن در جمع)، آکروفوبیا (ترس از ارتفاع)، و سوشالفوبیا (ترس اجتماعی).
گلوسوفوبیا یا ترس از صحبت و سخنرانی کردن در جمع آنقدر رایج است که برخی از محققان تخمین زده اند که 77 درصد از مردم تا حدی از این ترس را دارند.
فوبیای نادر، ممکن است شامل اصطلاحات جدیدی باشد که برای شناسایی یک مورد منحصر به فرد یا ترسی که به ندرت رخ می دهد، ابداع شده باشد. برخی از فوبیاهای خاص نادر مختلف عبارتند از اسپکتروفوبیا (ترس از آینه)، چیکلوفوبیا (ترس از جویدن آدامس)، و هیپوپوتومونستروسکی پدالیوفوبیا (ترس از کلمات طولانی).
درمان فوبیا
در حالی که فوبیا می تواند ناراحت کننده باشد و در زندگی شما اختلال ایجاد کند، قابل درمان است. برخی از گزینه های مختلف درمانی شامل روان درمانی و دارو درمانی هستند.
درمان فوبیا از طریق مواجهه درمانی
درمانهای مبتنی بر مواجهه، رویکرد خط اول در درمان فوبیا هستند. در این نوع درمان، شما به آرامی و به تدریج در معرض آنچه از آن می ترسید قرار می گیرید. ممکن است فقط با فکر کردن به محرک فوبیای خود شروع کنید و سپس به آرامی به سمت تماشای تصاویر شی و در نهایت نزدیک شدن به شی در زندگی واقعی حرکت کنید.
انواع درمان های مبتنی بر مواجهه که ممکن است مورد استفاده قرار گیرند عبارتند از:
- مواجهه درون تنی (in vivo): این مورد شامل قرار گرفتن در معرض منبع ترستان، در زندگی واقعی شما است.
- مواجهه مجازی: این مورد شامل استفاده از واقعیت مجازی برای تمرین مواجهه تدریجی است.
- حساسیت زدایی سیستماتیک: این مورد شامل قرار گرفتن تدریجی تا زمانی است که نسبت به منبع ترس خود حساسیت زدایی شوید.
در طول این فرآیند، تکنیکهای آرامسازی را نیز برای کمک به آرام کردن بدن خود در هنگام شروع واکنش ترس، تمرین خواهید کرد.
درمان شناختی رفتاری
درمان شناختی رفتاری که اغلب به عنوان CBT شناخته می شود، شامل یادگیری شناسایی افکار منفی زمینه ای است که در ایجاد احساس ترس نقش دارند. هنگامی که در درک این افکار بهتر می شوید، می توانید روی جایگزین کردن آنها با افکار مثبت و مفیدتر کار کنید.
درمان حساسیتزدایی از طریق حرکت چشم و پردازش مجدد
درمان حساسیتزدایی از طریق حرکت چشم و پردازش مجدد (EMDR) از حرکات ریتمیک چشم برای کمک به افراد در پردازش و بهبودی از تجربیات آسیب زا استفاده می کند. این روش درمانی اغلب در درمان اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) استفاده می شود، اما همچنین می تواند در درمان انواع دیگر شرایط سلامت روان از جمله فوبیا موثر باشد.
داروها
ممکن است در برخی موارد، داروها برای کمک به مدیریت برخی از علائمی که ممکن است در نتیجه فوبیای خود تجربه کنید، تجویز شود. داروهایی که ممکن است پزشک شما تجویز کند شامل مهارکنندههای انتخابی بازجذب سروتونین (SSRI)، مسدودکنندههای بتا و داروهای ضد اضطراب است.
سخنی از دنیای موسیقی درمانی در مورد فوبیا و درمان آن
فوبیا می تواند تأثیر جدی بر سلامتی داشته باشد، اما مهم است که به یاد داشته باشید که شما تنها نیستید. فوبیا، در کل شایع و قابل درمان است. اگر فکر می کنید که علائم نوعی از فوبیا را دارید، برای ارزیابی بیشتر و مشاوره درمانی با پزشک خود مشورت کنید.